Możliwości odliczenia podatku VAT przy zakupie i użytkowaniu pojazdu samochodowego

Krzysztof Ulicki główny księgowy
firma: DOMINUS GRUPA DORADCZA SP. Z O.O.

Jednym z najczęstszych zakupów firmowych jest pojazd samochodowy. W gąszczu przepisów i ich częstych zmian niełatwo się odnaleźć, dlatego warto wiedzieć, kiedy przedsiębiorca będzie miał możliwość odliczenia 50% VAT, a kiedy 100% VAT od nabycia oraz kosztów eksploatacyjnych pojazdu samochodowego.

Kto może a kto nie może dokonać odliczenia podatku VAT?

Fundamentalne prawo do odliczenia podatku VAT posiadają zarejestrowani, czynni podatnicy podatku VAT z pewnymi wyjątkami. Z prawa do odliczenia podatku VAT nie mogą skorzystać:

1. podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT – czyli ci, u których wartość sprzedaży
   w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęła kwoty 200.000 zł,
2. czynni podatnicy VAT, którzy w całości przeznaczają dokonane zakupy związane z użytkowaniem, naprawą i eksploatacją pojazdu na działalność zwolnioną z VAT,
3. czynni podatnicy VAT, którzy w całości przeznaczają dokonane zakupy związane z użytkowaniem, naprawą i eksploatacją pojazdu na potrzeby prywatne.

Uwarunkowania pełnego odliczenia podatku VAT

Uwzględniając powyższe warunki, prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków dotyczących eksploatacji pojazdów samochodowych jest możliwe w sytuacji:

1. gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane tylko w działalności gospodarczej,
2. gdy pojazdy konstrukcyjnie są przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą. Ponadto z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym musi wynikać takie przeznaczenie powyższego pojazdu.

Ustawodawca, wskazuje także, że pojazdy samochodowe będą uznawane za wykorzystywane tylko w działalności gospodarczej, jeżeli:

1. sposób ich wykorzystywania przez podatnika będzie opierał się na ustalonych zasadach używania pojazdów w firmie, wykluczających ich jakikolwiek prywatny użytek, a ponadto będzie potwierdzony ewidencją przebiegu pojazdu na cele podatku VAT, prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów:
2. ewidencja przebiegu pojazdu winna być prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego tylko do celów prowadzonej działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności.

Podatnicy wykorzystujący pojazdy samochodowe wyłącznie do działalności gospodarczej, dla których zobligowani są do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach na formularzu VAT-26 w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Jeżeli podatnik zapomni jej złożyć, uznaje się, że dany pojazd samochodowy jest wykorzystywany tylko w działalności gospodarczej od dnia złożenia informacji VAT-26 dostępnej pod poniższym linkiem.

Drugi przypadek, w którym ustawodawca, zezwala na pełne odliczenie VAT dotyczy pojazdów samochodowych, których konstrukcja będzie wykluczać użycie ich do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Pojazdy, których konstrukcja wyklucza użytek niezwiązany z działalnością gospodarczą

Pojazdy samochodowe z wyłączeniem samochodów osobowych, mające jeden rząd siedzeń, oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

• klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
• z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków.

Pojazdy samochodowe z wyłączeniem samochodów osobowych, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Pojazdy specjalne, spełniające warunki zawarte w odrębnych przepisach o ruchu drogowym o poniższych przeznaczeniach:

• agregat elektryczny/spawalniczy,
• do prac wiertniczych,
• koparka, koparko-spycharka,
• ładowarka,
• podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
• żuraw samochodowy.

Należy także podkreślić, iż spełnienie wymagań dla wyżej wymienionych pojazdów samochodowych stwierdza się w punkcie:

1. pierwszym i drugim na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań,
2. trzecim na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Przypadki, w których nie trzeba prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT

Ewidencję przebiegu pojazdu dla celów VAT prowadzi się dla pojazdów samochodowych używanych do celów mieszanych, czyli na użytek prywatny oraz do działalności gospodarczej. Dla tych pojazdów ustawowo przewidziano możliwość odliczenia 50% podatku VAT od ich nabycia oraz wszelkich kosztów eksploatacyjnych. Istnieją jednak sytuacje, w których nie trzeba prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu a będzie miało to miejsce w sytuacji, gdy pojazd samochodowy:

1. stanowi towar handlowy i jest przeznaczony do dalszej odsprzedaży,
2. stanowi produkt wytworzony przez podatnika i przeznaczony do sprzedaży,
3. jest oddany w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze
4. jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Ewidencji przebiegu kilometrów dla celów VAT nie trzeba również prowadzić w przypadku, gdy w stosunku do pojazdów samochodowych:

1. podatnik odlicza 50% podatku VAT (czyli wykorzystuje pojazd w firmie do celów mieszanych),
2. nie przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT.
    

W jakich sytuacjach możliwe jest 50% odliczenie podatku VAT? 

Podatnik ma możliwość odliczyć 50% podatku VAT od nabycia i kosztów eksploatacji pojazdu samochodowego, jeżeli używa go do celów prywatnych jak i do działalności gospodarczej z wyjątkami wyżej wymienionymi. W praktyce najczęściej spotyka użytkowanie samochodów osobowych i motocykli bez zgłaszania i prowadzenia dodatkowej ewidencji, a co za tym idzie możliwości odliczenia tylko 50% podatku VAT.

Przykład
Pan Zbigniew prowadzący usługową działalność gospodarczą nabył pojazd typu VAN, chcąc sprawdzić, czy spełnia warunki dla pełnego odliczenia VAT, udał się do stacji diagnostycznej, która następnie sklasyfikowała dany pojazd na podstawie dodatkowego badania technicznego jako samochód osobowy. Przedsiębiorca nie ma czasu na prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT i nie wyklucza użytku prywatnego. W tej sytuacji pan Zbigniew będzie miał prawo do 50% odliczenia podatku VAT od nabycia oraz kosztów eksploatacyjnych danego samochodu osobowego.

Odliczenie podatku VAT 100% od nabycia i używania samochodów osobowych

Przykład
Pan Radosław prowadzący handlową działalność gospodarczą postanowił zakupić samochód osobowy do swojej firmy. Przedsiębiorca chce mieć możliwość pełnego odliczenia podatku VAT i aby mieć prawo do 100% odliczenia podatku VAT od tego samochodu musi:

1. zgłosić nabyty samochód osobowy do urzędu skarbowego za pomocą informacji VAT-26,
2. założyć i prowadzić w sposób ciągły ewidencje przebiegu pojazdu VAT,
3. sporządzić reguły użytkowania pojazdu w firmie wykluczających możliwość użytku prywatnego danego samochodu osobowego, a ponadto musi zapoznać wszystkich użytkowników będących pracownikami firmy z tymi zasadami.

Forma własności pojazdu a prawo do odliczenia podatku VAT

Gdzie zaewidencjonować nieodliczoną wartość podatku VAT  ?

W przypadku, gdy podatnik ma prawo do odliczenia 50% podatku VAT od nabycia oraz eksploatacji pojazdu samochodowego, wówczas nieodliczoną połowę podatku VAT ujmuje
w koszty firmy. Warto dodać, że koszty te stanowią koszty podatkowe i obniżają podatek wysokość podatku dochodowego.

 Przeczytaj również :

• Co musisz wiedzieć o podatku VAT? 

• Samochód prywatny w firmie jak go rozliczyć? 

• Podatek od środków transportowych 

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.