Generacja Z - czego spodziewać się po najmłodszym pokoleniu na rynku pracy?

25.01.2018 Kadry i HR
Oceń 5.00/5 (1)

„Pokolenie Z”, „Generacja multitasking”, „Milennialsi”, „Digital Natives” - o kogo chodzi? W zależności od źródła jest to pokolenie osób urodzonych po 1990 roku, po 1995 roku czy po 2000 roku. Technologia to dla nich codzienność i dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową. W różnych krajach przyjmuje się odmienne lata wyznaczające początek dla generacji Z. Wspólną definicją będzie z pewnością to, że pokolenie Z dopiero wkracza lub niedługo wkroczy na rynek pracy.

Cechy wyróżniające generację Z

 

Internet i świat technologii to dla nich naturalny element życia, słabo (lub wcale) nie znają czasów sprzed rozwoju komputeryzacji. Stereotypy, które przypisuje się przedstawicielom pokolenia Z to: uzależnienie od smartfonów, brak umiejętności koncentracji i samodyscypliny, a przede wszystkim - wysokie wymagania względem pracy i pracodawców. Nie jest to jednak oczywiste, gdyż eksperci podkreślają, iż młode pokolenie chętnie powiela wartości zawodowe pokolenia swoich rodziców, takie jak lojalność, chęć stabilizacji i pracowitość.

Wysoki poziom umiejętności komputerowych i bezproblemowe korzystanie z nowych technologii to niezaprzeczalne zalety pokolenia Z, które w niektórych branżach (IT, marketing, sprzedaż) są nieocenione. Globalizacja i dostęp do niezliczonych źródeł informacji w Internecie w pewnym stopniu wymusza na „Zetach” znajomość języka angielskiego - dla najmłodszego na rynku pracy pokolenia jest to już oczywista umiejętność. Brak bariery językowej to również szersze możliwości kształcenia - a to wszystko dzięki technologii. Dla pokolenia Z dużo cenniejszą umiejętnością jest szybkie odnajdywanie i weryfikowanie informacji niż uczenie się ich na pamięć. Zarzucany im brak koncentracji to z innej perspektywy - szybki filtr treści. Przedstawiciele pokolenia Z potrafią być bardzo skupieni, kiedy coś ich interesuje i fascynuje. Potrafią szybko ocenić i wyłapać to, co dla nich wartościowe, nie skupiając swojej uwagi na nieprzydatnej im wiedzy, co również ma związek z dorastaniem w dobie Internetu. Dzięki temu mogą oni silnie i samodzielnie pogłębiać swoją wiedzę, poprzez umiejętne wyszukiwanie cennej wiedzy. Wady, które przypisuje się pokoleniu Z to między innymi trudny kontakt interpersonalny, ze względu na przyzwyczajenie do utrzymywania relacji wirtualnych. Ponadto, wymienia się również brak lojalności (nie przywiązują się do pracodawcy, przez co mogą go często zmieniać) oraz brak samodzielności.

 

Studia to nie wszystko…

 

Według danych GUS (na koniec 2016 roku) na uczelniach wyższych w Polsce studiowało 1,35 miliona studentów. Natomiast w roku akademickim 2016/2017 na rynek pracy wkroczyło 364 000 absolwentów. Niestety, najmłodsze pokolenie wchodzące na rynek pracy dotkliwie odczuwa fakt, że często samo uzyskanie dyplomu wyższej uczelni nie poprawia ich sytuacji na rynku pracy. Wbrew pozorom zdarza się, że nawet absolwenci kierunków informatycznych czy ekonomicznych mają problemy ze znalezieniem pracy w swojej branży. To, co często „gubi” sporą grupę absolwentów, zaskoczonych tym, że po opuszczeniu murów uczelni nie mogą znaleźć dobrej pracy to brak doświadczenia i odpowiednich umiejętności. Wielu studentów nie decyduje się na pracę czy realizację praktyk w trakcie trwania studiów i skupiają się tylko na nauce, a programy nauczania nie zawsze przygotowują do pracy w zawodzie. Często są zbyt ogólne, nie uczą przedsiębiorczości i nie rozwijają kompetencji miękkich. Ciągły rozwój dla „Zetów” jest mimo wszystko bardzo kluczowy - postępująca technologia wymusza na nich poszerzanie swojej wiedzy. Jeśli tytuł magistra nie zawsze oznacza otwarte drzwi do kariery, to zdobyte certyfikaty i ukończenie wartościowych kursów z pewnością mogą ułatwić jej start.

 

Praca na etacie czy własna firma?

 

Przedstawiciele pokolenia Z powoli zastępują swoich poprzedników - generację Y - na stanowiskach niższego szczebla. Mogłoby to stanowić potwierdzenie tezy, iż młodsze pokolenie pracowników powiela istotne kwestie zawodowe swoich rodziców - w końcu jasna ścieżka kariery i awansu oraz stabilne zatrudnienie również dają możliwości rozwoju. Jednak według badań Accenture aż 75% pokolenia Z w Europie Środkowo-Wschodniej chce założyć własną firmę. W samej Polsce - jak wynika z badań Fundacji Akademii Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości przeprowadzonych w 2017 roku wśród uczniów ostatnich klas liceum - własny biznes planuje założyć ponad połowa uczniów. Ponadto, wyżej niż wykształcenie stawiają ciężką pracę, w wyniku której mogą nauczyć się przedsiębiorczości.

 

Oczekiwania względem pracodawcy

 

Pokolenie Z to dla pracodawców wciąż duża zagadka. Raport „Zmiany pokoleniowe na rynku pracy – XYZ” Centrum Innowacji ProLearning, wskazuje, że na stopie relacji z pracodawcą, najmłodsze pokolenie oczekuje między innymi: szacunku (88%); przyjaznej kultury pracy (96%); dużej liczby szkoleń i rozwoju zawodowego (75%), elastycznych godzin pracy (60%) czy doceniania i uznania (66%). Jednym z najczęściej wskazywanych oczekiwań przedstawicieli pokolenia Z w stosunku do pracodawcy jest elastyczny czas pracy. W oczach pracowników starszych pokoleń może się to wydawać roszczeniowe. Jednak dla osób przyzwyczajonych do internetowego środowiska - ustalanie sobie godzin pracy i możliwość pracy zdalnej jest nie tylko atrakcyjna, ale i pożądana.

 

Mimo dużych kontrowersji jakie budzą wysokie oczekiwania najmłodszego - i niedoświadczonego zawodowo - pokolenia, warto podkreślić, że w wielu aspektach młodzi pracownicy i stażyści przypominają swoich rodziców. Zgodnie z Raportem „Gen Z Rising” opracowanym przez Accenture Operations - pokolenie Z wykazuje duże poświęcenie dla pracy, przy której wrodzone opanowanie technologii mocno zyskuje na wartości. Naturalny brak granic wywołany globalizacją i dostępem do sieci powoduje większe zaangażowanie pokolenia Z w problemy i niebezpieczeństwa we współczesnym świecie np. niszczenie środowiska. W związku z tym z pewnością będą przyglądali się działaniom CSR (społecznej odpowiedzialności biznesy) firmy, którą będą zainteresowani.

 

Jak najlepiej komunikować się z pokoleniem Z?

 

Nawiązanie relacji z przedstawicielami pokolenia Z może mieć już miejsce na etapie poszukiwania stażystów czy pracowników. Młodzi pracownicy z pewnością docenią zainteresowanie pracodawcy ich naturalnym środowiskiem. Tutaj wybór kanałów komunikacji wydaje się być oczywisty - świat wirtualny. Pokolenie Z aktywnie korzysta z Instagrama, Snapchata, Facebooka i Youtube (szczególnie w mediach mobilnych); czerpią wiedzę z portali internetowych i videoblogów, a z pracodawcami najchętniej kontaktują się za pomocą maili. Dużym plusem dla pracodawcy będzie użycie technologii w rekrutacji: aplikowanie przed profil z mediów społecznościowych, ogłoszenie wideo czy rozmowa przez Skype. Aby pozyskać najlepszych kandydatów wschodzącego na rynek pracy pokolenia, pracodawca musi pozostać elastyczny w swojej „ofercie”, którą do niego kieruje. Interaktywne czy internetowe rekrutacje, zapewnianie szkoleń i dopasowanych benefitów pozapłacowych, które jednak nie są już dla pokolenia Z najważniejsze. Dużo lepiej na ich zaangażowanie będzie wpływała dobra atmosfera w pracy, poczucie niezależności i realnego wpływu na wykonywane zadania na swoim stanowisku czy obustronny szacunek i życzliwość w relacji z pracodawcą i współpracownikami. Ponadto, pokolenie Z zawsze oczekuje odpowiedzi zwrotnej - od rekrutacji po współpracę. Pozytywny feedback i uznanie ze strony współpracowników czy przełożonego jest dla nich bardzo motywujący. Szczególnie docenianie ich umiejętności jest dla nich bardzo ważne. „Zety” mogą prezentować projektowy tryb pracy - w związku z czym bieżąca informacja zwrotna po wykonaniu zadania to dla nich potwierdzenie, że prawidłowo wykonali swoją pracę.

 

Migracja zarobkowa

 

Według raportu opublikowanego w maju 2017 na podstawie badań Work Service, emigrację zarobkową rozważa ok. 14% Polaków. Najpopularniejszym kierunkiem ponownie jest Wielka Brytania. Niepokojące jest jednak, że na pracę za granicą decydują się przede wszystkim młodzi ludzie, między 18 a 24 rokiem życia - stanowią 40% wszystkich Polaków planujących emigrację. Zatem pełnoletni przedstawiciele generacji Z, również chcą szukać szansy na rozwój zawodowy w innym państwie. Ich zainteresowanie wykracza poza dorywcze prace wakacyjne, które cieszą się dużą popularnością wśród Polaków. Są oni nastawieni na całkowitą relokację i znalezienie stałej pracy. W większości są to osoby nieposiadające wyższego wykształcenia (84%), a najwięcej wśród nich jest absolwentów szkół średnich (37%). Stwarza to kolejny problem, gdyż osoby, które nie ukończyły edukacji w stopniu umożliwiającym wykonywanie konkretnego zawodu, często decydują się na opuszczenie Polski nieprzemyślanie, a za granicą wykonują proste prace - w ten sposób pozbawiają się możliwości rozwoju zawodowego i społecznego, marnując swój potencjał. Powody zainteresowania emigracją wśród młodych osób są niezmienne od lat - ucieczka przed perspektywą niskich wynagrodzeń i chęć podwyższenia standardu życia. Co ciekawe, coraz więcej młodych ludzi decyduje się na emigrację ze względu na korzystniejszy system podatkowy (26%). Pozytywną informacją dla polskich przedsiębiorców mogą być ostatnie doniesienia brytyjskiego urzędu statystycznego ONS, który poinformował, że w ostatnich miesiącach zanotowano spadek imigracji Polaków do tego kraju, a widocznie wzrosła emigracja powrotna. Dużą grupę wracających do Polski stanowią osoby z wyższym wykształceniem.

 

Pokolenie Z wprowadza na rynek pracy dużo świeżości: zmieniają się podstawowe umiejętności, ale i oczekiwania. Zgodnie z badaniem ManPower Group „Millenial Careers”, do 2020 roku pokolenie Z (za które uznano osoby urodzone po 1996 roku) będzie stanowisko 24% pracowników na świecie. Przedsiębiorcy powinni jednak pamiętać, że są to osoby, które dopiero wkroczą na rynek pracy (uczące się i studiujące) lub od niedawna zaczęły zdobywać doświadczenie zawodowe. Dlatego wszelkie prognozy na to jakimi są pracownikami powinniśmy traktować jako wskazówki lub kwestie, na które możemy zwrócić uwagę, a nie fakty. Stereotypy - tak jak dla każdego z nas - tak i dla tych młodych ludzi mogą okazać się krzywdzące, jeśli będziemy postrzegali młodych pracowników przez ich pryzmat. Warto obserwować i analizować wschodzące na rynek pracy pokolenie - bo to właśnie z nimi będziemy niedługo współpracować.

 

Dominika Głowacka


 Przeczytaj również: 

#Rachunek Partner

Chcesz uzyskać dostęp do tego materiału?

Zarejestruj lub zaloguj się na portalu zafirmowani.pl i dołącz do społeczności firm!
Będziesz mógł promować swoją firmę i otrzymasz bezpłatny dostęp do:

Aplikacji księgowej online

Kontaktów z ekspertami, artykułów i materiałów video

Bazy edytowalnych dokumentów niezbędnych w firmie

Specjalnych ofert i rabatów

Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich materiałów i funkcjonalności naszego portalu Zafirmowani.pl?

Załóż rachunek w Alior Banku i korzystaj ze wszystkich możliwości portalu!

Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu. Dowiedz się, jak możesz zmienić te ustawienia i uzyskaj dodatkowe informacje o wykorzystaniu plików cookies