Osobowa czy kapitałowa? Jaki rodzaj spółki wybrać?
27.06.2016 Zakładanie działalnościNapisz do eksperta
Paweł Bieżuński
Określ temat i opisz czego chcesz dowiedzieć się od eksperta.
Odpowiedź zostanie wysłana na Twój adres e-mail.
Rozpoczynając działalność gospodarczą warto zastanowić się nad formą prowadzenia tej działalności, mając na uwadze rozwój zakładanej działalności na przestrzeni najbliższych kilku lat. Chcąc prowadzić działalność wspólnie z innymi osobami i jednocześnie nadać tej działalności zorganizowany charakter, najlepiej jest założyć spółkę. Do wyboru są spółki osobowe (m. in. cywilna, jawna, komandytowa) i kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna).
Spółki osobowe
Najprostsza i najmniej sformalizowana formą wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej jest spółka cywilna. Podstawowe informacje na temat spółki cywilnej zostały przedstawione tutaj. Najbliższa konstrukcyjnie spółce cywilnej jest spółka jawna. Do powstania spółki jawnej również niezbędna jest pisemna umowa, ale oprócz tego konieczna jest rejestracja (wpis) w Krajowym Rejestrze Sądowym. Konieczność rejestracji wydłuża moment rozpoczęcia działalności przez spółkę jawną i wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów (600 zł przy rejestracji tradycyjnej – papierowej i 300 zł przy rejestracji przez internet). Spółka jawna posiada samodzielną zdolność prawną, co oznacza, że jest odrębnym podmiotem prawnym od swoich wspólników. Stroną wszelkiego rodzaju umów będzie spółka jawna, a nie wspólnicy spółki jawnej. Spółka jawna będzie mogła posiadać również własny majątek.
Czy wspólnicy spółki jawnej odpowiadają za zobowiązania spółki?
Tak, w pełnej wysokości całym swoim majątkiem. Jednakże zanim wierzyciel będzie mógł przeprowadzić egzekucję z majątku wspólnika, będzie musiał wykazać bezskuteczność egzekucji z majątku spółki. W przypadku spółki cywilnej, wierzyciel może od razu sięgnąć do majątku wspólnika. Osobista odpowiedzialność wspólnika za długi spółki, pełna lub ograniczona (np. komandytariuszy w spółce komandytowej), jest cechą charakterystyczną dla wszystkich spółek osobowych. Chcąc uniknąć odpowiedzialności za długi własnym majątkiem, warto rozważyć utworzenie spółki kapitałowej.
Spółki kapitałowe
Koszty rozpoczęcia działalności są wyższe (kapitał zakładowy dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to 5 000 zł), obsługa spółki kapitałowej przez biuro księgowe też będzie droższa, ale dzięki temu zyskuje się komfort ochrony osobistego majątku i tym samym minimalizuje się ryzyko działalności gospodarczej. W początkach działalności wspólnicy spółki z o.o. pełnią najczęściej również funkcję członków zarządu.
Pamiętaj, że w określonych sytuacjach członkowie zarządu spółki z o.o. odpowiadają za jej zobowiązania (członek zarządu może uchylić się od odpowiedzialności wskazując np., że we właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości). Nie należy się tej odpowiedzialności w sposób szczególny bać, a przecież można też zostać prokurentem takiej spółki. Spółka kapitałowa ma też ten plus, że w dość łatwy sposób można zbyć swój udział. Inaczej niż przy spółkach osobowych, możliwe jest też wyłączenie wspólnika przez sąd.
Rozpoczynając działalność warto wybrać formę, która w możliwie najlepszy sposób zabezpieczy nasze interesy, w szczególności majątek osobisty, a jednocześnie w przypadku pogorszenia relacji ze wspólnikami umożliwi bądź wyłączenie wspólników, bądź sprzedaż własnych udziałów. Umowę ze wspólnikami należy spisać na złe czasy, gdy z żadna ze stron nie będzie zbyt spolegliwa wobec drugiej strony. Biorąc pod uwagę te aspekty, korzystniejszym rozwiązaniem jest założenie spółki kapitałowej, np. spółki z o.o. Z drugiej strony, tańszym i szybszym rozwiązaniem będzie spółka osobowa. Wybór powinien zależeć nie tylko od walorów prawnych danej spółki, ale przede wszystkim od planowanych rozmiarów działalności, potencjalnego ryzyka oraz zaufania do pozostałych wspólników.