Co powinieneś wiedzieć o CIT?

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych reguluje ustawa podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT). Podatek wynosi 19% od podstawy opodatkowania (dochodu). Podatnik jest zobowiązany do prowadzenia księgi rachunkowej na zasadach określonych w ustawie o rachunkowości.

Podatnicy

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są:

• osoby prawne (m.in. spółki utworzone na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych),
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej z tym, że podatnikami są spółki kapitałowe w organizacji oraz spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w ustawie warunki),
• spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Obowiązek podatkowy

Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium RP, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium RP siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).

Przedmiot opodatkowania

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty [z wyjątkiem przychodów z udziału w zyskach osób prawnych (np. dywidend) oraz przychodów podmiotów zagranicznych z tytułu tzw. należności licencyjnych (np. z odsetek) – w tym przypadku przedmiotem opodatkowania jest przychód (art. 10 oraz 21 ustawy o CIT)].

Ustawa zawiera katalog zwolnień podatkowych (art. 17 ustawy o CIT), w tym dla podatników takich jak zrzeszenia, stowarzyszenia, fundacje realizujące ustawowo określone, społecznie użyteczne cele. W przypadku tych podatników zwolnienie od podatku dotyczy dochodów, które są przeznaczone na realizację wskazanych w ustawie celów społecznie użytecznych. Cele te muszą pokrywać się ze statutowymi celami działania tych podmiotów.

Przychody

Przychodami podatkowymi są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, różnice kursowe czy wartość nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy, praw lub innych świadczeń (art. 12 ustawy o CIT). Za przychody związane z działalnością gospodarczą, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane (zasada memoriałowego rozpoznania przychodu), po wyłączeniu wartości zwróconych towarów i udzielonych bonifikat.

Przy określaniu daty powstania przychodów, jako ogólną zasadę przyjęto, że przychód należny powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, w tym częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu: wystawienia faktury, albo uregulowania należności.

W przypadku usługi rozliczanej w okresach rozliczeniowych przychód powstaje w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub fakturze (nie rzadziej niż raz w roku). Rozwiązanie to jest również stosowane do ustalania daty powstania przychodów z tytułu dostawy energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego.

W odniesieniu do przychodów, do których nie mają zastosowania przedstawione rozwiązania, przepisy podatkowe regulują, iż datą powstania takiego przychodu jest dzień otrzymania zapłaty.

Koszty uzyskania przychodów

Ustawodawca nie ustalił zamkniętej listy wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów (podobnie jak w przypadku podatku PIT). Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z nieograniczonym zakresem zdarzeń gospodarczych. Ustalenie zamkniętego katalogu kosztów uzyskania przychodów nie jest w praktyce możliwe. Dlatego też ustawodawca wskazuje ogólne cechy, które muszą być spełnione łącznie, aby wydatek podatnika można było uznać za koszt uzyskania przychodu, musi on mieć następujące cechy:

• jest poniesiony przez podatnika a nie przez inną osobę (co do zasady nie ma znaczenia faktyczne zapłacenie, ale poniesienie kosztu, czyli wystawienie faktury ujęcie w księgach),
• celem poniesienia kosztu było osiągnięcie przychodów, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Amortyzacja

Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się również odpisy amortyzacyjne. Amortyzacji podlegają wyłącznie nabyte wartości niematerialne i prawne tj. budynki, budowle, maszyny, środki transportu, inwestycje w obcych środkach trwałych oraz prawa majątkowe, takie jak: licencje, prawa autorskie, prawa własności przemysłowej oraz know-how, koszty prac rozwojowych.

Generalnie, podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od ustalonej wartości początkowej środków trwałych – w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego (z zastrzeżeniem metody degresywnej).

Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się również opłaty leasingowe, a przepisy ustawy uzależniają rozliczenia podatkowe w zależności od warunków takiej umowy.

Dopuszczalne odliczenia od podstawy opodatkowania (dochodu)

W celu zmniejszenia podatku podatnik może odliczyć od dochodu m.in.:

• darowizny na cele publiczne na rzecz organizacji pożytku publicznego (limit 10% dochodu),
• darowizny na cele kultu religijnego (limit 10% dochodu); jeżeli podatnik przekaże darowizny na obydwa powyższe cele łącznego odliczenia może dokonać tylko do limitu 10%,
• w bankach kredyty umorzone w związku z restrukturyzacją (20% takich kredytów),
• darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze na rzecz Kościoła (bez limitu),
• nabycie nowych technologii (50% wydatków).

Dodatkowo, jeżeli podatnik poniósł stratę w danym roku podatkowym, może ją rozliczyć (pomniejszyć osiągnięty dochód) w kolejnych pięciu latach podatkowych (w danym roku nie może jednak uwzględnić więcej niż 50% poniesionej straty).

Dopuszczalne odliczenia od podatku

W przypadku gdy podatnik uiścił podatek od dywidendy (wypłacony przez spółkę kapitałową jej udziałowcowi zysk), może pomniejszyć należny podatek o jego wartość.

Obowiązki ewidencyjne i sprawozdawcze

Co do zasady rok obrotowy (podatkowy) to kolejne 12 miesięcy; rok podatkowy w przypadku osoby prawnej nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym; w niektórych przypadkach może on być krótszy albo dłuższy niż 12 miesięcy.

Zaliczki na podatek

Podatnicy i płatnicy nie składają w trakcie roku podatkowego deklaracji podatkowych, ale są obowiązani do miesięcznego (w pewnych określonych przypadkach kwartalnego) wpłacania zaliczek na podatek dochodowy do 20. dnia kolejnego miesiąca/kwartału następującego po okresie rozliczeniowym.

Rozliczenie roczne podatku

Podatnicy mają obowiązek złożenia w urzędzie skarbowym zeznania rocznego o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym w terminie do końca trzeciego miesiąca następnego roku obrotowego.

Z zachowaniem tego samego terminu podatnik ma obowiązek wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku (art. 27 ustawy o CIT). Sprawozdanie składa się na formularzu CIT-8 wraz z wymaganymi załącznikami.

W terminie późniejszym do formularza CIT-8 podatnik obowiązkowo dołącza sprawozdanie finansowe tzn. bilans, rachunek wyników oraz informację dodatkową. Sprawozdanie finansowe należy sporządzić do końca 3. miesiąca w nowym roku obrotowym następnie zatwierdzić je przez właściwy organ np. zarząd, walne zgromadzenie i przekazać do urzędu skarbowego w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia przez właściwy organ.

Dodatkowo podatnik jest zobowiązany złożyć sprawozdanie finansowe do Krajowego Rejestru Sądowego w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia nowego roku obrotowego.

Ważne! Od 1 stycznia 2017 roku obowiązywać będzie obniżona, 15 proc. stawka CIT m.in dla "małych podatników" więcej dowiesz się w artykule na ten temat. 

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.