Zmiany w umowach cywilnoprawnych

03.01.2017 Kadry i HR
Oceń 5.00/5 (1)

Z dniem 1. stycznia 2017 r. weszła w życie zmiana ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wiąże się to z wprowadzeniem minimalnej stawki godzinowej dla zleceniobiorców oraz osób świadczących usługi. Przedsiębiorca współpracujący ze zleceniobiorcami oraz osobami świadczącymi usługi jest teraz zobowiązany zapewnić im minimalne wynagrodzenie w wysokości 13 zł brutto za godzinę. Jest to rewolucyjna zmiana, która nakłada na przedsiębiorcę szereg nowych obowiązków, a naruszenie przepisów o minimalnej stawce godzinowej może narazić przedsiębiorcę na dotkliwe sankcje.

Obowiązek minimalnej stawki godzinowej

 

Od 1. stycznia 2017 r. obowiązuje minimalna stawka godzinowa za każdą godzinę wykonania zlecenia lub wykonania usługi w wysokości 13 zł brutto (za godzinę). Zgodnie ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (zwanej dalej „Ustawą”), minimalną stawką godzinową są objęte:

  1. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami,
  2. osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej

- które przyjmują zlecenie lub świadczą usługi na podstawie umów, o których mowa w art. 734 i 750 Kodeksu cywilnego (zwanym dalej K.c.”) na rzecz przedsiębiorcy albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

 

Minimalne stawka godzinowa znajdzie więc zastosowanie zarówno do osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej jak i do tzw. „samozatrudnionego” (czyli osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą i niezatrudniającej pracowników), z którymi to przedsiębiorca zawarł umowę zlecenie (art. 734 K.c.) lub umowę o świadczenie usług (art. 750 K.c.). Jednakże osoby prowadzące działalność gospodarczą w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie są objęte minimalną stawką godzinową. Przykładowo więc, jeżeli przedsiębiorca zleci wykonanie usługi osobie wykonującej działalność gospodarczą zarejestrowaną w Niemczech, wówczas przepisy o minimalnej stawce godzinowej nie mają zastosowania (bez względu na to, czy osoba ta zatrudnia pracowników).

 

Warto tutaj wyjaśnić co to są umowy, do których stosuje się przepisy o minimalnej stawce godzinowej tj.  umowy, o których mowa w art. 734 i 750 K.c. W praktyce przez umowy zlecenie uważa się umowy obejmujące wykonywanie różnego rodzaju usług. Jednakże zgodnie z art. 734 K.c. umową zlecenie jest umowa obejmujące wykonanie czynności prawnych. Umowy, których przedmiotem nie są czynności prawne, lecz faktyczne (np. sprzątanie, ochrona budynku) nie są umowami zlecenie, lecz umowami o świadczenie usług. Zgodnie z art. 750 K.c., jeżeli takie umowy nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się do nich odpowiednio przepisy o zleceniu. Oznacza to, że przepisy o zleceniu znajdą zastosowanie tylko w przypadku tych umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane jako odrębny typ umów. Przykładem umowy o świadczenie usług, która została uregulowana innymi przepisami jest umowa przewozu (i do niej przepisy o zleceniu nie znajdą zastosowania). W praktyce bardzo często umowy o świadczenie usług są nazywane jako umowy zlecenie (umowami zlecenie).

 

Przepisy dotyczące stawki minimalnej mają zastosowanie jedynie do umów zlecenie (art. 734 K.c.) oraz umów o świadczenie usług do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 K.c.). Minimalna stawka godzinowa nie dotyczy zatem innych umów cywilnoprawnych (w tym umów o dzieło, które są bardzo powszechne). W związku z tym, należy każdorazowo rozstrzygnąć z jakim typem umowy mamy do czynienia. O typie danej umowy nie decyduje jednak jej nazwa, lecz jej treść i cel. Oznacza to możliwość zaistnienia sytuacji, kiedy dana umowa została przez strony nazwana jako umowa o dzieło, lecz w rzeczywistości jest to umowa zlecenie lub umowa o świadczeniu usług (i w rezultacie przepisy o minimalnej stawce godzinowej będą miały zastosowanie).

 

Ponadto w przypadku umów objętych minimalną stawką godzinową i zawartych na okres dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu.

 

Potwierdzenie liczby godzin

 

Konsekwencją wprowadzenia minimalnej stawki godzinowej jest obowiązek potwierdzania godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług. W umowie, do której zastosowanie znajdą przepisy o stawce minimalnej, strony powinny określić sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. W przypadku, gdy strony w umowie tego nie uczynią, przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi powinien przedłożyć w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie poświęconych godzin przed terminem wypłaty wynagrodzenia. Z kolei w sytuacji, gdy umowa nie została zawarta w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, przedsiębiorca jeszcze przed rozpoczęciem wykonania zlecenia (lub świadczenia usług), powinien potwierdzić przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.  Jeżeli więc umowa została zawarta w formie ustnej, przedsiębiorca powinien przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług, potwierdzić zleceniobiorcy w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej sposób potwierdzenia liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Takie potwierdzenie może nastąpić np. za pomocą poczty elektronicznej.

 

Inne obowiązki przedsiębiorcy

 

W przypadku, gdy przedsiębiorca zawarł umowę, do której zastosowanie znajdą przepisy o minimalnej stawce godzinowej, ma on obowiązek przechowywać:

  1. dokumenty określające sposób potwierdzania liczby godzin,
  2. dokumenty potwierdzające liczbę godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

 

Dokumenty powinny być przechowywane przez okres 3 lat licząc od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne. Jeżeli więc przykładowo umowa została zawarta dnia 5. stycznia 2017 r., usługę wykonano dnia 10. stycznia 2017 r., a jako dzień zapłaty wynagrodzenia wskazano na dzień 20. stycznia 2017 r., to przedsiębiorca jest zobowiązany przechowywać przedmiotowe dokumenty do dnia 20. stycznia 2020 r.

 

Ponadto przedsiębiorca, do którego przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi został skierowany na podstawie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych ma obowiązek prowadzenia ewidencji liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usługi. Dotyczy to pracodawców – użytkowników, do których zostali skierowane osoby zatrudnione przez agencję pracy tymczasowej na podstawie umów zlecenie lub umów o świadczeniu usług.

 

Wyjątki

 

Od przepisów o stawce minimalnej przewidziane są pewne wyjątki (art. 8d Ustawy). Przede wszystkim są to umowy zlecenia lub umowy o świadczeniu usług, w których o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie (lub świadczący usługi) i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne. Należy podkreślić, że wyłączeniu podlegają jedynie takie umowy, które spełniają wszystkie te warunki łącznie. Ponadto wyłączeniu podlegają m.in. umowy cywilnoprawne w zakresie usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy czy też umowy dotyczące usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób wycieczek (jeżeli usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba).

 

Sankcje

 

Ustawa przewiduje dotkliwe sankcje na wypadek naruszenia przez przedsiębiorców przepisów o minimalnej stawce godzinowej. Przedsiębiorca, który wypłaca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi wynagrodzenie w wysokości niższej niż obowiązująca wysokość minimalnej stawki godzinowej podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.

 

Zmiany Ustawy znajdą zastosowanie do umów zawartych zarówno od 01 stycznia 2017 r. jak i umów zawartych przed tą datą i trwających w 2017 r. W związku z tym, przedsiębiorcy powinni również dostosować do obecnego stanu prawnego umowy zawarte przed dniem wejściem w życie zmian Ustawy.

 

Autorem artykułu jest Katarzyna Matuszczak, Kancelaria Radcy Prawnego Rafała Walterowicza
 

#Ikonto

Chcesz uzyskać dostęp do tego materiału?

Zarejestruj lub zaloguj się na portalu zafirmowani.pl i dołącz do społeczności firm!
Będziesz mógł promować swoją firmę i otrzymasz bezpłatny dostęp do:

Aplikacji księgowej online

Kontaktów z ekspertami, artykułów i materiałów video

Bazy edytowalnych dokumentów niezbędnych w firmie

Specjalnych ofert i rabatów

Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich materiałów i funkcjonalności naszego portalu Zafirmowani.pl?

Załóż rachunek w Alior Banku i korzystaj ze wszystkich możliwości portalu!

Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu. Dowiedz się, jak możesz zmienić te ustawienia i uzyskaj dodatkowe informacje o wykorzystaniu plików cookies