Czy przedsiębiorcom przysługuje urlop?

Kodeks pracy gwarantuje wszystkim osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę prawo do urlopu wypoczynkowego, macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz otrzymywania wynagrodzenia za czas choroby. Co jednak z osobami prowadzącymi własną działalność gospodarczą? Czy przedsiębiorcy również mają prawo do płatnego urlopu? Coraz więcej osób rezygnuje z „tradycyjnego” zatrudnienia i otwiera własną firmę, co niestety wiąże się z ograniczeniami dotyczących urlopów.

Urlop wypoczynkowy

Jest to najpowszechniejsza forma urlopu, która pozwala pracownikowi na załatwienie prywatnych spraw, odpoczynek czy wakacyjny wyjazd. Niestety, przedsiębiorca musi liczyć się z tym, że prowadząc własną firmę nie przysługuje mu prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to przywilej zarezerwowany tylko dla osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę. W przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej - stosunek pracy nie istnieje. Przedsiębiorca będzie zatem musiał ponieść wszelkie koszty związane ze swoimi dniami wolnymi od biznesowych obowiązków.

Urlop macierzyński

Kobiety prowadzące działalność gospodarczą nie mają prawa do urlopu macierzyńskiego, który również przysługuje tylko osobom pozostającym w stosunku pracy. Jednak opłacanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego daje prawo do uzyskania zasiłku macierzyńskiego. Okres trwania zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorcy jest taki sam jak dla osoby zatrudnionej w ramach umowy o pracę (obejmuje okres urlopu macierzyńskiego - w tym dodatkowego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego) i wynosi 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka. Korzystna dla mamy-przedsiębiorcy kwestia jest taka, że okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, nadal można prowadzić działalność gospodarczą i uzyskiwać z tego tytułu przychody.

 Wymagane dokumenty jakie należy złożyć w ZUS, aby otrzymać zasiłek macierzyński z tytułu urlopu rodzicielskiego to:

• wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego wraz z planowanym okresem trwania,
• skrócony odpis aktu dziecka,
• formularz ZUS Z-3b,
• oświadczenie o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica z zasiłku w okresie ujętym we wniosku.

W przypadku skrócenia (na wniosek ubezpieczonej) okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu minimum 14 tygodni (jest to obowiązkowy czas dla kobiety na regenerację po porodzie) - „reszta” zasiłku przysługuje ubezpieczonemu ojcu dziecka (pod warunkiem uzyskania prawa do urlopu macierzyńskiego lub przerwania pracy zarobkowej w celu opieki nad dzieckiem).

Urlop ojcowski

Ojcowie prowadzący działalność gospodarczą mogą przez okres 14 dni pobierać zasiłek macierzyński z tytułu urlopu ojcowskiego. Urlop ten można wykorzystać w ciągu 24 miesięcy od narodzin dziecka. Jedyny warunek otrzymania zasiłku to regularne odprowadzanie składek na ubezpieczenie chorobowe. W przypadku urlopu ojcowskiego (i otrzymywania zasiłku macierzyńskiego z tego tytułu) również nie obowiązuje okres wyczekiwania. Przedsiębiorca może wykorzystać 14 dni pobierania zasiłku nieprzerwanie lub podzielić okres na dwie, tygodniowe części.
 

Aby skorzystać z urlopowych „ojcowskich” uprawnień, należy złożyć w ZUS stosowne dokumenty:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (lub postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka w przypadku adopcji);
• oświadczenie ubezpieczonego, że nie pobierał zasiłku macierzyńskiego za urlop ojcowski z innego tytułu;
• wniosek o wypłatę zasiłku za okres urlopu ojcowskiego (druk ZAS-34);
• druk ZUS Z-3b, na którym przedsiębiorca podaje numer rachunku bankowego, na jaki chce otrzymywać zasiłek macierzyński.

Dokumenty należy złożyć do właściwego (pod względem siedziby płatnika) ZUS-u maksymalnie do dnia przed rozpoczęciem planowanego urlopu ojcowskiego.

Urlop wychowawczy

Rodzic-przedsiębiorca, który decyduje się na urlop wychowawczy, ma prawo do zawieszenia działalności na 3 lata (okres zawieszenia może być nieprzerwany lub podzielony na części). Aby skorzystać z urlopu wychowawczego przedsiębiorca musi złożyć odpowiedni wniosek na formularzu CEIDG-1. Warto zwrócić uwagę na punkt 14, w którym należy zaznaczyć, że zawieszamy działalność, aby sprawować opiekę nad dzieckiem. Wniosek można wysłać online lub złożyć osobiście w dowolnym urzędzie gminy.

Wynagrodzenie za czas choroby

Przedsiębiorcy mają prawo do uzyskania zasiłku chorobowego w przypadku otrzymania zwolnienia lekarskiego. Jednak aby móc wracać do zdrowia bez obaw o stratę wynagrodzenia za dni wolne od prowadzenia działalności, należy spełnić wiele warunków:

• wymagane jest regularne i terminowe opłacanie składki chorobowej do ZUS,
• od momentu objęcia ubezpieczeniem chorobowym musi minąć okres wyczekiwania (90 dni)  i dopiero po tym czasie przedsiębiorca może wnioskować o zasiłek chorobowy,
• w ciągu 7 dni należy złożyć do ZUS zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy (druk ZUS ZLA i formularz Z-3b).

 Czy na czas urlopu można zawiesić działalność?

Znalezienie zastępstwa w zarządzaniu firmą na czas nieobecności przedsiębiorcy może być sporym problemem (wiążącym się też z dodatkowymi kosztami). Jeśli planujemy dłuższy „urlop od pracy”, to można rozważyć zawieszenie firmy. Warto pamiętać, że jedynie przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić działalność gospodarczą.

Okres zawieszenia działalności nie może być krótszy niż miesiąc i dłuższy niż 2 lata i trwa do momentu złożenia wniosku o wznowienie funkcjonowania działalności. Oznacza to, że przedsiębiorca, który chciałby wyjechać np. na dwutygodniowy urlop, nie ma możliwości zawieszenia działalności na ten czas.

Dominika Głowacka

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.