Jak otworzyć małą przetwórnie spożywczą?
15.03.2018 Zakładanie działalnościW branży spożywczej widać bardzo wyraźny trend – konsumenci, szczególnie ci z grubszym portfelem poszukują produktów regionalnych, produkowanych według tradycyjnych receptur, o wysokiej jakości. Takie produkty to domena małych zakładów przetwórczych potrafiących wykorzystać nisze rynkowe. Jak więc założyć małą przetwórnię?
Z punktu widzenia przepisów podatkowych czy ubezpieczeń społecznych rejestracja działalności gospodarczej dotyczącej przetwórstwa surowców rolnych nie różni się niczym od procedury rejestracji każdej innej firmy. W przypadku jednak produkcji żywności dochodzą dodatkowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa produktów spożywczych wprowadzanych do obrotu rynkowego. Zakres wymagań zależy od rodzaju przetwarzanych produktów oraz od skali działalności firmy i rynku docelowego. W polskim systemie prawa żywnościowego dopuszczone są trzy główne typy działalności przetwórczej:
- przetwórstwo w ramach rolniczego handlu detalicznego,
- działalność marginalna, lokalna i ograniczona,
- zakład przetwórczy działający na podstawie ogólnych przepisów prawa żywnościowego.
Rolniczy Handel Detaliczny (RHD)
Podstawa prawna: ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników (Dz.U. z 2016 r., poz.1961), rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (Dz.U. z 2016 r., poz. 2159)
To najprostsza forma prowadzenia działalności przetwórczej zarezerwowana jednak tylko dla rolników przetwarzających produkty z własnego gospodarstwa na niewielką skalę, bez użycia metod przemysłowych i bez możliwości zatrudniania pracowników. W gotowym produkcie przynajmniej połowa surowców musi pochodzić z własnego gospodarstwa, produkty mogą być sprzedawane wyłącznie konsumentom końcowym (nie można ich zbywać pośrednikom, restauracjom czy sklepom). Uruchomienie takiego zakładu wymaga jedynie zgłoszenia do Powiatowego Lekarza Weterynarii (produkty zwierzęce lub złożone) lub Powiatowego Inspektora Sanitarnego (produkty roślinne) bez konieczności zatwierdzenia zakładu.
Produktem złożonym, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 lit. a decyzji Komisji (WE) nr 275/2007 z dnia 17 kwietnia 2007 r. dotycząca wykazu zwierząt i produktów mających podlegać kontroli w punktach kontroli granicznej na mocy dyrektyw Rady 91/496/EWG i 97/78/WE, jest produkt przeznaczony do spożycia przez ludzi, zawierający zarówno przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i produkty pochodzenia roślinnego, które wskutek przetwarzania (lub zmieszania) stanowią integralne części produktu finalnego.
Zalety: niskie koszty uruchomienia, brak konieczności uzyskania pozwoleń, przychody ze sprzedaży do kwoty 20 tys. zł zwolnione z podatku dochodowego, dochody pow. 20 tys. opodatkowane ryczałtem 2% od przychodów ewidencjonowanych, brak konieczności rejestrowania działalności gospodarczej.
Wady: ograniczenia co do ilości przetworzonych produktów, brak możliwości sprzedaży przez pośredników, restauracje itp., tylko bardzo mała skala działalności.
Działalność Marginalna, Lokalna i Ograniczona (MOL)
Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 21 marca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz. U. z 2016 r., poz. 451).
Ta forma zakładu dotyczy przetwórstwa produktów pochodzenia zwierzęcego lub produkcji żywności złożonej. Jest to jedna z najpopularniejszych form prowadzenia małej masarni czy serowarni. Uruchomienie zakładu wymaga sporządzenia planu zakładu i jego zatwierdzenia przez Powiatowego Lekarza Weterynarii, który nadzoruje taki zakład. Zakres wymagań sanitarnych jest znacznie większy niż w przypadku RHD, jednak produkty z takiego zakładu można sprzedawać dowolnym kanałem dystrybucji. Obowiązuje jedynie ograniczenie terytorialne – sprzedaż ograniczona jest do obszaru jednego województwa lub powiatów sąsiadujących z tym województwem, lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, położonych w województwach sąsiadujących z województwem, w którym prowadzona jest produkcja tych produktów. Obowiązują również limity sprzedaży produktów wytworzonych w ramach MOL (są jednak znacznie wyższe niż w RHD). Działalność MOL wymaga rejestracji działalności gospodarczej. Koszt uruchomienia działalności to rząd kilkuset tysięcy złotych.
Zalety: forma odpowiednia do prowadzenia małej, lokalnej przetwórni, ograniczone wymagania higieniczne – stosunkowo niskie koszty uruchomienia zakładu, brak ograniczeń co do pochodzenia produktów z własnego gospodarstwa.
Wady: ograniczony obszar sprzedaży, brak możliwości eksportowych, limity ilościowe sprzedaży, mała skala działalności.
Zakład przetwórczy działający na podstawie ogólnych przepisów prawa żywnościowego
Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2006 nr 171 poz. 1225).
To najbardziej zaawanasowana forma zakładu przetwórstwa żywności. Uruchomienia takiego zakładu wymaga spełnienia wszystkich norm sanitarnych oraz higienicznych – w tym przygotowania projektu technologicznego zakładu, uzyskania jego zatwierdzenia, a także zatwierdzenia gotowego zakładu przez służby weterynaryjne (w przypadku produktów zwierzęcych i złożonych) oraz służby sanitarne. Wiąże się to z wysokimi kosztami, jednak taki zakład działa bez ograniczeń co do ilości przetworzonych produktów oraz rynków i kanałów zbytu – w tym na terenie UE i do krajów trzecich (na odrębnych zasadach).
Zalety: brak ograniczeń co do skali działalności, rynków i kanałów zbytu, forma odpowiednia dla firm zamierzających działać ogólnokrajowo lub sprzedawać produkty za granicę.
Wady: wysokie koszty uruchomienia zakładu – rząd kilku do kilkudziesięciu milionów złotych.
Co wybrać?
Sukces w produkcji wysokiej jakości produktów spożywczych zależy przede wszystkim od dostępu do rynków ich zbytu, na których konsumenci są gotowi zapłaci więcej za produkt wysokiej jakości, czyli droższy od standardowego. Takimi rynkami są w Polsce głównie duże miasta. Jeżeli więc nasz zakład ma by zlokalizowany w sąsiedztwie dużej aglomeracji i jest możliwość zbycia całej produkcji w kilku punktach sprzedaży – najlepiej zacząć od zakładu MOL. Będzie to dobre rozwiązanie np. dla masarni produkującej tradycyjne wędliny. Jeżeli natomiast zamierzamy np. tłoczyć wysokiej jakości oleje spożywcze w jakości EKO – od razu trzeba zainwestować w większy zakład, który umożliwi sprzedaż na terenie całej UE.
Dodałeś ocenę, dziękujemy.