Sposoby na poprawę efektywności energetycznej w MŚP

Anna Dyląg Ekspert ds. projektów międzynarodowych
firma: Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Adam Ślusarz Starszy specjalista ds. marketingu
firma: Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Działania zmierzające do poprawy efektywności energetycznej powodują oszczędności energii, mają pozytywny wpływ ekonomiczny, a także szereg pośrednich korzyści, takich jak: zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, zużycia wody czy emisji gazów cieplarnianych. MŚP odgrywają fundamentalną rolę w światowej gospodarce. Ich zużycie energii, chociaż stosunkowo niskie na poziomie indywidualnym, jest wysokie, gdy rozpatruje się je w ujęciu łącznym. Istnieje szereg dostępnych technologii oraz dobrych praktyk dzięki którym można poprawić efektywność energetyczną w przedsiębiorstwie.

Bariery w poprawie efektywności energetycznej w MŚP

W Polsce MŚP stanowią ponad 99% wszystkich przedsiębiorstw i odpowiadają za połowę krajowego PKB. Jednak potencjał efektywności energetycznej w MŚP jest trudniejszy do uwolnienia niż w przypadku dużych przedsiębiorstw. W Polsce brak jest wiarygodnych danych o zużyciu energii w MŚP, a składa się na to kilka przyczyn. Przede wszystkim MŚP nie podlegają obowiązkowemu audytowi energetycznemu jak również nie istnieje obowiązek sprawozdawczości w zakresie energii dla tego typu podmiotów. Z kolei monitoring energii i systemy zarządzania energią są w Polsce dopiero w fazie rozwoju. Często są to rozwiązania będące poza zasięgiem finansowym MŚP.

W ramach projektu „Wsparcie techniczne dla promowania audytu energetycznego oraz inwestycji w efektywność energetyczną w małych i średnich przedsiębiorstwach.”, Krajowa Agencja Poszanowania Energii przeprowadziła ankietę w grupie 5002 przedsiębiorstw z sektora MŚP. Wynika z niej, że poziom świadomości i wiedzy na temat działań proefektywnościowych wśród MŚP jest niski. Rośnie on w firmach, które wykonały audyt energetyczny, jednak firmy te stanowią mniejszość. Z pełnymi wnioskami z badań można się zapoznać na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska  >>

Pozostałe bariery związane z poprawą efektywności energetycznej w MŚP przedstawia poniższa tabela.

Korzyści z wdrożenia środków poprawy efektywności energetycznej

Jednym z elementów przełamywania barier jest wdrożenie programów wsparcia edukacyjno-doradczego w celu poprawy świadomości i wiedzy MŚP w obszarze efektywności energetycznej. Dostarczenie przedsiębiorcom niezbędnej wiedzy o korzyściach dla ich firm wynikających z wdrożenia działań proefektywnościowych stanowi jeden z kluczowych czynników sukcesu. Podstawowe korzyści przedstawiamy poniżej.

Należy jednak pamiętać, że każde działanie i każdą firmę należy rozpatrywać indywidualnie, temu służy m.in. audyt energetyczny, który określa potencjalne oszczędności energii w całym przedsiębiorstwie:

• Ekonomiczne:
  
  - obniżenie kosztów zakupu energii
  - zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego firmy
  - wzrost produktywności
   
• Wizerunkowe:
  
  - zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności
  - spełnienie wymagań i norm prawnych
  - budowa wizerunku firmy proekologicznej
   
• Środowiskowe:
  
  - redukcja emisji gazów cieplarnianych
  - redukcja emisji zanieczyszczeń
  - poprawa jakości powietrza
   
• Społeczne:
  
  - zwiększenie bezpieczeństwa pracy
  - poprawa komfortu pracy pracowników
  - wzrost zadowolenia pracowników
   

Dostępne instrumenty finansowe wspierające poprawę efektywności energetycznej

Istnieje szereg instrumentów wsparcia finansowego dla MŚP, w tym dotyczących poprawy efektywności energetycznej, ale konieczne jest wzmożenie wysiłków na rzecz promowania i rozpowszechniania wiedzy na temat obecnych wymogów prawnych i nowych technologii oraz zapewnienia dostępu do wiedzy eksperckiej dla MŚP związanych ze zrównoważoną energią. Możliwość finansowania działań związanych z poprawą efektywności energetycznej stanowi ważny argument w przełamywaniu barier w tym zakresie u osób zarządzających MŚP.

• Środki krajowe NFOŚiGW i WFOŚiGW – wsparcie udzielane przedsiębiorcom poprzez pożyczki lub dotacje w programach priorytetowych.
• Fundusze Europejskie – wsparcie z aktualnie dostępnych programów UE
• System Białych Certyfikatów - Mechanizm pozwalający na otrzymanie dodatkowych środków pieniężnych za wykonanie modernizacji służących poprawie efektywności energetycznej skutkujących oszczędnością energii.
• Formuła ESCO/EPC - Umowa EPC (Energy Performance Contracting) gwarantuje uzyskanie określonych w umowie oszczędności energii; zawierana jest z firmą typu ESCO (Energy Saving Company) – spłata inwestycji następuje z wygenerowanych oszczędności.
• Projekt FEnIKS - ma dysponować budżetem 25 mld euro i stanowi kontynuację dwóch wcześniejszych programów Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 oraz 2014-2020. FEnIKS kierowany jest m.in. do średnich przedsiębiorstw.
• Fundusz Invest EU - to nowy unijny instrument finansowy, z którego finansowane będą pożyczki, gwarancje czy wykup długoterminowych obligacji. Fundusz bazuje na gwarancjach finansowych o wartości 32,5 mld euro. Dla małych i średnich przedsiębiorstw przewidziane jest m.in. preferencyjne finansowanie zwrotne.
• Energia Plus - program dla przedsiębiorców, który stanowi konsolidację kilku części i zakresów dotychczasowych projektów NFOŚiGW w obszarze energii. Budżet programu „Energia Plus” wynosi do 4 mld zł.

Baza wiedzy dla przedsiębiorcy

Aby ułatwić małym i średnim przedsiębiorcom rozpoczęcie drogi poprawy efektywności energetycznej, a co za tym idzie obniżenia kosztów działalności, Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA wraz z Ministerstwem Klimatu i Środowiska przygotowała narzędzia, które pomogą określić potencjał oszczędności energii w firmie. Wszystkie te narzędzia dostępne są bezpłatnie na stronie https://www.gov.pl/web/audytywmsp

• podręcznik do samooceny zużycia energii dla małego i średniego przedsiębiorcy.
  Podręcznik przedstawia działania służące poprawie efektywności energetycznej oraz listę pytań kontrolnych, pozwalających czytelnikowi na samoocenę efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie.
• 50 dobrych praktyk dotyczących efektywności energetycznej i rekomendacji w kwestii środków jej poprawy w małych i średnich przedsiębiorstwach,
  Zbiór 50 dobrych praktyk w krótki i przystępny sposób opisuje zagadnienia związane z efektywnością energetyczną w przedsiębiorstwie – np. wymiana oświetlenia, modernizacja sprężarki, instalacje fotowoltaiczne.
• kalkulator optymalizacji zużycia energii elektrycznej.
  Narzędzie pozwala na inwentaryzację urządzeń biurowych i AGD, a także oszacowanie możliwych oszczędności przy wymianie danego urządzenia na model najwyższej klasy efektywności energetycznej.
• self-audyt: narzędzie do samodzielnego audytu energetycznego przedsiębiorstwa.
  Self-audyt umożliwia przeprowadzenie uproszczonego przeglądu energetycznego przedsiębiorstwa. Narzędzie umożliwia inwentaryzację budynków i urządzeń oraz przeprowadza użytkownika przez listę pytań kontrolnych, które pozwolą oszacować, w których urządzeniach istnieje największy potencjał oszczędnościowy. Ponadto zawiera kalkulatory, które pomogą użytkownikowi oszacować opłacalność m.in. wymiany oświetlenia, wymiany silnika czy wymiany źródła ciepła.
• e-Doradca MŚP: pomoc w obszarze efektywności energetycznej dzięki metodzie case based reasoning.
  E-Doradca MŚP to narzędzie, które ma na celu pomóc użytkownikowi w rozwiązaniu problemu w obszarze efektywności energetycznej przedsiębiorstwa. E-Doradca posiada bazę artykułów o różnorodnych zagadnieniach z tematyki efektywności energetycznej i zarządzania energią, a także analizę konkretnych rozwiązań na bazie rzeczywistych przypadków.
• kurs e-learningowy poszerzający wiedzę na temat efektywności energetycznej.
  
  Kurs przygotowano wspólnie przez KAPE i Akademię PARP. Pozwala on zapoznać się z tematami zarządzania i monitorowania energii, audytu energetycznego, przedsięwzięć poprawy efektywności energetycznej, a także instrumentów wsparcia. Kurs oprócz treści merytorycznej zawiera ćwiczenia i testy pozwalające utrwalić wiedzę. Podzielony jest na moduły tematyczne, co umożliwia zatrzymanie go i kontynuowanie w dowolnym momencie.

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.