Prowadzenie firmy na emeryturze

Wiek emerytalny w Polsce wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dla wielu osób przejście na emeryturę nie oznacza jednak porzucenia aktywności zawodowej – zarówno pracy w oparciu o umowę o pracę, umowę o dzieło czy prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Pobieranie świadczeń emerytalnych z ZUS nie oznacza, że nie można w tym samym czasie prowadzić swojej firmy lub dopiero jej założyć. Będąc na emeryturze, przedsiębiorca nadal może rozwijać swój biznes. Jakie prawa i obowiązki ma przedsiębiorca, który osiągnął wiek emerytalny? Jakie składki obowiązują przedsiębiorczego emeryta?

Rejestracja działalności na emeryturze

Osoba pobierająca emeryturę, w celu założenia działalności gospodarczej postępuje według standardowych procedur obowiązujących innych przedsiębiorców. Należy złożyć wniosek o wpis do CEIDG, a po utworzeniu własnej firmy emeryt lub emerytka muszą zgłosić się do ZUS jako płatnicy składek (druk ZUS ZFA) oraz zgłosić się do ubezpieczeń (druk ZUS ZUA w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego lub ZUS ZZA w przypadku opłacania tylko obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego).

Emeryci rozliczają dochody z działalności w rocznym zeznaniu PIT-36 łącznie z dochodami z tytułu świadczeń emerytalnych. Wyłącznie przedsiębiorcy, którzy wybrali liniową formę opodatkowania korzystają z zeznania PIT-36L.

Składki ZUS

Zatem przedsiębiorcy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwolnieni są z opłacania składek związanych z ubezpieczeniem społecznym. Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe mogą opłacać dobrowolnie (jeśli się na to zdecydują – obowiązkowa stanie się również składka na ubezpieczenie wypadkowe). Jedyne o co muszą obowiązkowo zadbać to konieczność opłacania ubezpieczenia zdrowotnego, którego podstawę do wyliczenia wysokości składki – tak jak w przypadku innych przedsiębiorców - stanowi zadeklarowana kwota. Nie może być ona jednak niższa niż 75% przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Składka wynosi 9% podstawy (319,94 zł w 2018 roku).

Przykład

 

Pan Jan Kowalski do 30 stycznia 2019 roku był zatrudniony w ramach umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz prowadził własną działalność gospodarczą (z tego tytułu opłacał wszystkie składki ZUS, łącznie z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym). Od 1 lutego 2019 Pan Jan uzyskał prawo do emerytury, w związku z tym rozwiązana została jego umowa o pracę, ale zdecydował się nadal prowadzić swoją firmę. W tej sytuacji od 1 lutego 2019:

• ustają składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne – zarówno z tytułu umowy o pracę (która została rozwiązana) jak i z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego i nabycia prawa do świadczeń emerytalnych)

Pan Jan Kowalski – w ramach składek ZUS - może dalej podlegać:

• jedynie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu lub
• obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz dobrowolnym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu

Możliwość przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego przysługuje wyłącznie osobom, które podlegają obowiązkowym, a nie dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalno-rentowym.

Te same zasady, dotyczące podlegania ubezpieczeniom, obejmują osoby, które mają ustalone prawo do renty. Wyjątkiem są renciści, który świadczenia otrzymają z tytułu niezdolności do pracy (na podstawie decyzji ZUS) – jeśli takie osoby prowadzą działalność gospodarczą, to podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do momentu uzyskania prawa do emerytury. Obowiązkowe jest dla nich również ubezpieczenie wypadkowe. Dobrowolne opłacanie dotyczy tylko ubezpieczenia chorobowego.

Obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne nie muszą opłacać renciści, którzy:

• mają ustalone prawo do renty z powodu niezdolności do pracy, ale prowadzą inną niż pozarolniczą działalność gospodarczą (np. wspólnicy spółek);
• pobierają renty rodzinne;
• mają prawo do wojskowych, policyjnych lub rolniczych rent inwalidzkich (z tytułu niezdolności do pracy).

Jeśli świadczenie emerytalne lub rentowe (brutto) nie przekracza kwoty miesięcznego minimalnego wynagrodzenia (w 2018 roku – 2100 zł) oraz dodatkowe przychody z tytułu działalności nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury ( lub emeryt opłaca podatek dochodowy za pomocą karty podatkowej – to może być on zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia firmy.

Limity dla emerytów-przedsiębiorców

Powszechną obawą emerytów przed założeniem bądź dalszym prowadzeniem swojej działalności po przyznaniu prawa do świadczeń emerytalnych jest kwestia, czy dodatkowe zarobki nie wpłyną na zawieszenie lub ograniczenie emerytury.

Emeryci decydujący się na prowadzenie własnej firmy po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, mogą osiągać przychody w dowolnej wysokości (bez ograniczeń wysokości emerytury). Podobnie jest w przypadku emerytów, którzy pracują w oparciu o umowę o dzieło lub umowę agencyjną i nie są objęci obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.

Na wysokość zarobków z tytułu prowadzenia firmy muszą uważać osoby pobierające: tzw. wcześniejsze emerytury, świadczenia przedemerytalne lub renty. Są one zobowiązane do zmniejszenia lub całkowitego zawieszenia pobierania świadczeń, jeśli ich dochód przekracza określoną wysokość:

• Jeśli dochód przekroczy 70% przeciętnego miesięcznego krajowego wynagrodzenia – emerytura jest zmniejszana;
• Jeśli dochód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego krajowego wynagrodzenia – emerytura nie przysługuje;

Prowadzenie firmy po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego i prawa do emerytury nie powoduje zmniejszenia lub zawieszenia wypłaty świadczenia z ZUS, a w niektórych przypadkach może ograniczyć koszty składek do minimum. Założenie własnej działalności wymaga formalności, ale jest bezpłatne. Stanowi to więc dobrą alternatywę dla uzyskania dodatkowych zarobków przez osoby otrzymujące świadczenia z ZUS.

Dominika Głowacka

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.