JPK - co to jest?
11.12.2017 Prowadzenie działalnościJednolity Plik Kontrolny (JPK) to nowa oręż w ręku naszego fiskusa. W założeniach ma ułatwić organom skarbowym prowadzenie kontroli, które – przynajmniej teoretycznie – mają być: krótsze, mniej uciążliwe dla przedsiębiorców i tańsze dla fiskusa. Tyle w teorii, a w praktyce? Z czasem zapewne JPK usprawni kontakty z Urzędem Skarbowym, jednak początki zwykle bywają trudne. Mikroprzedsiębiorstwa będą musiały zmierzyć się z tym zadaniem już od 1 stycznia 2018 roku – jest więc jmało czasu na przygotowanie.

Czym jest JPK?
Jednolity Plik Kontrolny to nic innego jak usystematyzowany, elektroniczny zapis danych księgowych przedsiębiorcy. Plik taki tworzony jest poprzez eksport danych z systemu informatycznego (księgowego) firmy. JPK zawiera dane za określony okres – np. miesiąc, pochodzące ze ściśle określonych rejestrów czy ewidencji prowadzonych przez podatnika.
Co zawiera JPK?
Resort finansów przygotował zestaw 7 struktur danych na potrzeby Jednolitego Pliku Kontrolnego. Struktury te dotyczą najważniejszych ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych:
*1 – księgi rachunkowe – JPK_KR,
*2 – wyciąg bankowy – JPK_WB,
*3 – magazyn – JPK_MAG,
*4 – ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT (obowiązujące mikroprzedsiębiorców już od 1.1.2018 r.),
*5 – faktury VAT – JPK_FA,
*6 – podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,
*7 – ewidencja przychodów – JPK_EWP.
Oczywiście w zależności od sposobu rozliczania podatków, a co za tym idzie rodzaju prowadzonej ewidencji podatkowej, nie wszystkie wymienione struktury JPK będą dotyczyły mikroprzedsiębiorców. I tak np. firmy prowadzące księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie będą zobowiązane do przesyłania danych określonych w strukturze JPK_KR (ten rodzaj pliku dotyczy tylko ksiąg rachunkowych). Podobnie sprawa się ma w przypadku firm rozliczających podatki ryczałtowo.
Harmonogram wdrażania
Na żądanie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, pliki JPK w powyższych strukturach duże przedsiębiorstwa muszą przekazywać już od 1 lipca 2016 roku. Natomiast od 1 lipca 2018r. obowiązek taki będzie dotyczył także mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Warto podkreślić, że w wymienione terminy dotyczą przekazywania danych na żądanie organów podatkowych i kontrolnych.
Inaczej wygląda natomiast sytuacja w przypadku danych o rozliczeniach podatku VAT. W tym przypadku przedsiębiorcy muszą co miesiąc przekazywać plik JPK_VAT (ewidencja zakupu i sprzedaży VAT) bez wezwania uprawnionych organów. Obowiązek ten również wprowadzany jest etapami i dotyczy:
- od 1 lipca 2016r. – dużych przedsiębiorstw,
- od 1 stycznia 2017r. – małych i średnich firm,
- od 1 stycznia 2018r. – mikroprzedsiębiorstw.
Wysyłka JPK w praktyce
Jak praktycznie dostarczyć JPK organom skarbowym? W sytuacji, gdy sami zajmujemy się księgowością i rozliczeniami podatkowymi warto zadbać o to, aby program lub aplikacja, która służy nam do prowadzenia ksiąg rachunkowych i rejestrów oferowała możliwość wygenerowania Jednolitego Pliku Kontrolnego – szczególnie tego dotyczącego rejestrów i rozliczeń VAT. Po wygenerowaniu takiego pliku możemy wysłać go do Urzędu Skarbowego za pomocą specjalnej aplikacji klienckiej, którą opracowało i udostępniło Ministerstwo Finansów. Wysyłka JPK za pomocą aplikacji wymaga podpisania dokumentu za pomocą bezpiecznego elektronicznego podpisu kwalifikowanego.
Co prawda przepisy przewidują również możliwość dostarczenia JPK na nośniku danych np.: CD lub pendrive, ale trudno sobie wyobrazić comiesięczne wyprawy do Urzędu Skarbowego z płytą CD.
Ministerstwo Finansów udostępniło serwis internetowy poświęcony JPK pod adresem:
http://www.mf.gov.pl/kontrola-skarbowa/dzialalnosc/jednolity-plik-kontrolny
Podstawa prawna
Jednolity Plik Kontrolny został wprowadzony od 1 lipca 2016 roku ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649) – poprzez dodanie art. 193a.
Dodatkowo, w przypadku przedsiębiorstw partnerskich lub związanych, do rocznego zatrudnienia, obrotu i bilansu zalicza się także dane z przedsiębiorstw powiązanych. Takiego obowiązku nie ma w przypadku przedsiębiorstw niezależnych, czyli gdy przedsiębiorca posiada poniżej 25% kapitału lub głosów (w zależności, która z tych wielkości jest większa) w jednym lub kilku innych przedsiębiorstwach, a/lub inne przedsiębiorstwa posiadają poniżej 25% kapitału lub głosów (w zależności, która z tych wielkości jest większa) w tym przedsiębiorstwie. Szczegółowy poradnik dotyczący definicji MŚP można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej.