Czy przedsiębiorca może zrezygnować z bycia czynnym podatnikiem VAT?

Krzysztof Ulicki główny księgowy
firma: DOMINUS GRUPA DORADCZA SP. Z O.O.

Prawo do odliczenia podatku VAT od faktur zakupowych skutkuje tym, że przedsiębiorcy rejestrują się jako czynni podatnicy VAT. Innym powodem rejestracji może być także wymóg stawiany przez odbiorców, którzy także chcą mieć możliwość odliczenia podatku VAT. Niekiedy opłacalność bycia VAT-owcem maleje wraz z upływem czasu.

Rejestr podatników VAT

Każdy podatnik, który dokona rejestracji dla celów VAT zostanie wpisany do rejestru:

• czynnych podatników VAT,
• zwolnionych podatników VAT.

Rejestr VAT stanowi zatem listę czynnych i zwolnionych podatników VAT, którzy zgłosili swój status za pośrednictwem formularza VAT-R do właściwego urzędu skarbowego ze względu na adres zamieszkania.

Rezygnacja z VAT aktywnej firmy

Podatnicy, którzy:

• dobrowolnie dokonali rejestracji dla celów VAT,
• utracili prawo do zwolnienia z VAT (z uwagi na przekroczenie obrotu 200 000 zł).

- mają możliwość wyrejestrować swoją firmę z rejestru podatników VAT. Dobrowolnie zarejestrowani podatnicy to ci, którzy mieli prawo do zwolnienia z VAT jednak zrezygnowali z niego i dokonali rejestracji jako czynni podatnicy VAT.

Podatnik chcąc powrócić do zwolnienia z VAT może to uczynić, ale najwcześniej po upływie roku, który należy liczyć od końca roku (31 grudnia), w którym podatnik stracił prawo do zwolnienia z VAT albo dobrowolnie zarejestrował się jako podatnik VAT. Kolejna kwestia to wysokość obrotów za rok poprzedni bowiem podatnik, który będzie chciał powrócić do zwolnienia z VAT nie będzie mógł przekroczyć rocznego obrotu 200 000 zł za rok ubiegły. Warto podkreślić, że w momencie, w którym podatnik nabędzie możliwość do rezygnacji z VAT, może ją zrealizować w trakcie roku. Podatnik, który chce powrócić do zwolnienia podmiotowego z VAT (przy spełnieniu powyższych warunków) może to uczynić w ciągu 7 dni od początku miesiąca, w którym dane zwolnienie ma obowiązywać.

Przykład

Podatnik będący VAT-owcem od 3 lat postanowił wrócić do zwolnienia podmiotowego z VAT od 02/2018 r. Obroty za zeszły rok nie przekroczyły kwoty 200 000 zł. W celu powrotu do zwolnienia podmiotowego z VAT podatnik powinien złożyć pisemny formularz VAT-R do urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres zamieszkania najpóźniej 7 lutego 2018 r.

Przykład

Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT od 05/2016 r. z uwagi na nieopłacalność pozostania VAT-owcem postanowił zrezygnować ze statusu czynnego podatnika VAT (czyli powrócił do zwolnienia z VAT) od miesiąca 03/2018 r. Łączne przychody firmy netto ze sprzedaży w roku 2017 wyniosły 187.560 zł. W tej sytuacji przedsiębiorca będzie mógł powrócić do zwolnienia podmiotowego z VAT od 03/2018 r., ponieważ:

• minął rok od jego rejestracji do VAT licząc od 31.12.2016 r.,
• w 2017 r. jego łączne przychody nie przekroczyły limitu 200.000 zł

Podatnik wypełniając formularz VAT-R zaznacza w nim na pierwszej stronie aktualizację danych, wypełnia dane podstawowe na stronie 1 oraz w części C.1. zaznacza kwadrat nr 30 - podatnik będzie korzystał (korzysta) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy a w punkcie 38 dokładną datę, od której będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

Uwaga nie wszystkie transakcje zawierają się w limicie zwolnienia z VAT

Do wartości sprzedaży uwzględnianej w limicie obrotu dla zwolnienia z VAT (200 000 zł) nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej dokonywanej w Polsce oraz z Polski,
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z VAT z wyjątkiem:
   • transakcji związanych z nieruchomościami,
   • usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT (usługi pośrednictwa finansowego, zarządzania funduszami inwestycyjnymi, emerytalnymi, udzielania kredytów, pożyczek, poręczeń, w zakresie depozytów oraz obrotu instrumentami finansowymi),
   • usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,

1. sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji,
2. kwoty podatku VAT.

Należy wspomnieć również o podatnikach, który rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej w aspekcie obliczania limitu w pierwszym roku firmy. W takiej sytuacji podatnik ma obowiązek na bieżąco ustalać czy wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Rezygnacja z VAT a obowiązek dokonania korekt VAT

Podatnik powracający do zwolnienia z VAT powinien pamiętać o obowiązku dokonania korekty odliczonego przy zakupie podatku VAT w przypadku posiadania na dzień powrotu do zwolnienia z VAT:

• towarów, materiałów,
• środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych o wartości początkowej
  powyżej 15 000 zł,
• środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych o wartości początkowej równej
  lub mniejszej niż 15 000zł.

Do powyższego grona należy dodać podatników, którzy przekroczyli w trakcie roku albo w roku ubiegłym limit obrotu 200 000 zł. W tym wypadku mają oni obowiązek złożyć formularz rejestracyjny VAT-R przy czym:

1. podatnicy, którzy przekroczyli w ubiegłym roku limit sprzedaży 200 000 zł mają obowiązek w ciągu 7 pierwszych dni nowego roku zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT,
2. podatnicy rozpoczynający oraz już prowadzący działalność w przypadku przekroczenia limitu obrotu 200 000 zł w trakcie roku (licząc proporcjonalnie) mają obowiązek zarejestrować się jako czynny podatnik VAT jeszcze przed dniem przekroczenia powyższego limitu. Powyższe oznacza, że jeżeli podatnik wie, wystawi fakturę lub otrzyma zaliczkę na kwotę, która spowoduje przekroczenie wartości sprzedaży 200000 to dzień wystawienia tej faktury albo otrzymania zaliczki jest dniem utraty prawa do zwolnienia z VAT. Ponadto wartość tej faktury albo zaliczki winna już być opodatkowana podatkiem VAT.

Jak zweryfikować kto jest płatnikiem, a kto nie?

Przedsiębiorca może sprawdzić czy jego kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT na dwa sposoby:

1. wchodząc na stronie Ministerstwa Finansów umożliwiającą poprzez wpisanie NIP kontrahenta sprawdzenie jego statusu VAT,
   
   
   Przejdź do strony Ministerstwa Finansów
   
    
2. wysyłając wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego status podatnika VAT. Wniosek należy złożyć do urzędu skarbowego, właściwego dla sprawdzanego kontrahenta.

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.