Firma na starcie - czyli jak sfinansować własny biznes?

Katarzyna Fitowska specjalista ds. funduszy unijnych
firma:  Inicjatywa Mikro sp. z o.o.

Napisz do eksperta

Planując własną działalność zazwyczaj największy problem stanowią finanse. Przy nowo zarejestrowanej firmie istnieje większe ryzyko niepowodzenia niż w przypadku działających podmiotów. Dlatego też w tym przypadku należy mieć świadomość, iż ewentualne przyznanie środków przez jakąkolwiek instytucję finansową poprzedzone jest wnikliwą analizą koncepcji działalności przyszłej firmy. Na szczęście rynek oferuje pewne programy dedykowane właśnie dla startujących przedsiębiorców.

Kredyt? Dotacja? A może pożyczka?

Obecna perspektywa finansowa 2014-2020, stawia przez przedsiębiorcami nowe wyzwania. Nie wystarczy zamiar prowadzenia zwykłej działalności gospodarczej. Trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czy to co robimy wpisuje się w określone ramy programowe. Pożądane są działania badawczo-rozwojowe, innowacyjne, a także proeksportowe. Wspierane będą także określone grupy społeczne, które zdaniem Komisji Europejskiej znajdują się w trudniejszej sytuacji na rynku pracy. Wśród nich wyróżniono m. in.  kobiety, osoby powyżej 50 roku życia czy osoby niepełnosprawne.

Znamienne jest ponadto systematyczne odchodzenia od tradycyjnego bezzwrotnego wsparcia w formie dotacji w kierunku odnawialnych instrumentów inżynierii finansowej, takich jak kredyty, poręczenia czy produkty kapitałowe. Ma to głównie na celu promowanie współfinansowania inwestycji z sektorem prywatnym, a także wspólne ponoszenie ciężaru ryzyka. Premiowane będą firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, czyli zatrudniających poniżej 250 osób. 

Charakter prowadzonej działalności determinuje rodzaj planowanych wydatków i ponoszone ryzyko. Inaczej będziemy przygotowywać biznes plan dla restauracji a inaczej dla działalności doradczej. Kiedy już dokładnie określimy czym będziemy się zajmować, następnym etapem będzie analiza rynku w zakresie pozyskania funduszy.

Kredyty i pożyczki

Najbardziej dostępną i stosunkowo szybko realizowaną formą są kredyty i pożyczki. Dla startujących firm dedykowane są specjalne niskooprocentowane produkty. Doradca kredytowy/ pożyczkowy jest do naszej dyspozycji i przygotowuje dla nas analizę odpowiedniego produktu finansowego. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż środki mogą być już dostępne w stosunkowo krótkim czasie od momentu podjęcia decyzji. A jakie są ich zalety i wady?

Kredyt na start

Zalety :

• szeroki wybór ofert bankowych,
• udzielany zawsze na konkretny cel,
• bezpłatna obsługa doradcy,
• pakiet dodatkowych korzyści, np.: odroczenie spłaty, umorzenie części spłaty po spłaceniu określonej wysokości odsetek w ustalonym czasie itp.

Wady :

• zwrotny,
• obciążony odsetkami i prowizją,
• dodatkowe opłaty, np. polisa na życie, opłaty za zabezpieczenia prawne itp.,
• wymagane zabezpieczenie.

Pożyczka

Zalety :

• szeroki wybór ofert pośredników finansowych w każdym regionie kraju,
• krótszy niż przy decyzji kredytowej czas oczekiwania,
• dowolny cel,
• może być nieodpłatna np. jeśli jest udzielana w ramach pomocy de minimis,
• bezpłatna obsługa doradcy.

Wady :

• obciążony odsetkami i prowizją
• wymagane zabezpieczenie,
• zwrotna,

Dotacje

Jeśli mamy odpowiednio dużo samozaparcia możemy postarać się o dotację. Chociaż ta bezzwrotna forma wsparcia jest niezwykle kusząca to musimy odpowiedzieć sobie na pytanie czy potrafimy spełnić szereg szczegółowych warunków całego przedsięwzięcia w określony sposób. Chodzi krótko mówiąc o to, że wzorem lat ubiegłych środki finansowe są dostępne w ramach programów operacyjnych na poziomie ogólnokrajowym jak i regionalnym. W przeważającej większości poszczególne instytucje wdrażające ogłaszają nabory na projekty w trybie konkursowym.

Osoby bezrobotne, zarejestrowane w urzędach pracy mogą skorzystać z dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Nabory ogłaszają cyklicznie powiatowe urzędy pracy. Pomimo, iż odpowiednio przygotowany biznes plan otrzymuje punktacje według określonych kryteriów, to nabory nie mają charakteru konkursowego a środki przyznawane są według kolejności zgłoszeń. Są dofinansowane w ramach poszczególnych regionalnych programów operacyjnych lub Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój

W ramach działania 1.1 i 1.2 jest kierowane wsparcie dla osób poniżej 30 roku życia. Co możemy uzyskać:

• bezzwrotną dotację,
• szkolenia i doradztwo,
• wsparcie pomostowe w pierwszym okresie działalności,
• wypłata środków z góry i stosunkowo krótki czas oczekiwania na środki.

Program jest dostępny na terenie całego kraju, jednak zróżnicowany wymaganiami formalnymi wynikającymi z lokalnych uwarunkowań (np. w dużych miastach może być wymagana działalność innowacyjna). Szczegółowe informacje można uzyskać na stronach internetowych właściwych wojewódzkich urzędów pracy. Wysokość dofinansowania jest ściśle uzależniona od wysokości średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W zależności od urzędu pracy, kwota dotacji waha się między czterokrotnością, a sześciokrotnością takiego wynagrodzenie. Przykładowo, w Urzędzie Pracy dla Miasta Warszawy wysokość dotacji nie może przekroczyć 16 000 złoty.

Obejmuje ono:

• pożyczki na preferencyjnych warunkach,
• dotacje – tylko dla grup mających szczególne trudności na rynku pracy, np. powyżej 50 r. życia, kobiet, niepełnosprawnych, bez kwalifikacji zawodowych, osoby długotrwale bezrobotne itp.,
• szkolenia z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej.

W każdym województwie są wyznaczone instytucje odpowiedzialne za organizację konkursów. Kontakt do nich można znaleźć na stronach internetowych urzędów marszałkowskich.

Program Operacyjny  Inteligentny Rozwój

W bieżącym okresie programowania Unia Europejska wyróżniła branże dotyczące obszarów
o wysokim potencjale naukowym i gospodarczym. Na szczególną uwagę zasługują takie formy aktywności gospodarczych, które wpisują się w obszar inteligentnych specjalizacji, są to:

• biotechnologie medyczne,
• biogospodarka rolno-spożywcza i środowiskowa,
• intelignentne i energooszczędne układy wytwarzania i dystrybucji energii,
• innowacyjne technologie pozyskiwania i wykorzystywania surowców naturalnych,
• innowacyjne technologie i procesy przemysłowe.

Firma, która wykorzystuje innowacyjne technologie z pewnością potrzebuje większych nakładów. Przedsiębiorcy zainteresowani wsparciem mogą znaleźć je w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój w ramach projektu STARTER.

Obejmuje tworzenie nowych przedsiębiorstw na bazie innowacyjnych pomysłów (w tym doradztwo, wsparcie finansowe i infrastrukturalne). Wsparcie jest udzielane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości za pośrednictwem wybranych instytucji.

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej

Przedsiębiorcy z pięciu województw mogą korzystać z Programu  Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Tutaj zaplanowane jest wsparcie dla osób do 35 roku życia, absolwentów szkół wyższych, w postaci Platform startowych dla nowych pomysłów. Obejmuje:

• wsparcie infrastrukturalne,
• mentoring,
• coaching,
• dotacja dla podmiotów, które pozytywnie zakończą proces inkubacji na platformie.

Program Operacyjny Rozwój Obszarów Wiejskich

Warto nadmienić, że dla osób pragnących realizować swoją działalność na obszarze wiejskim dedykowane są fundusze w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Obszarów Wiejskich.

W ramach niego można ubiegać się o dofinansowanie na otwarcie pozarolniczej działalności gospodarczej.  Szczegółowych informacji udziela Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Przy dotacjach pamiętajmy jednak o istotnej sprawie. Pozyskanie dofinansowania to dopiero pierwszy krok do sukcesu. Równie ważne jest jego dokumentowanie i rozliczanie. Środki projektowe muszą być wydatkowane ściśle na cele wskazane w dokumentacji. Należy spodziewać się szczegółowej kontroli.  Będzie dotyczyła nie tylko przepływów finansowych ale też poziomu osiągniecia zakładanych wskaźników. Ponadto trzeba uzbroić się w cierpliwość bo czas oczekiwania na pieniądze może wynieść nawet rok.  

A więc co wybrać?

Decyzja zawsze powinna być podejmowana indywidualnie i dużą dozą rozsądku. Każda z form wsparcia wiąże się ze zwrotem środków w przypadku nieudanego przedsięwzięcia. Jeżeli jednak, nie posiadamy własnych oszczędności warto spróbować, zanim ktoś nas wyprzedzi i zrealizuje podobny pomysł wcześniej.

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.