Jakie wymagania musi spełniać produkt wg standardów UE?

Każdy produkt wprowadzany do obrotu rynkowego na terenie Unii Europejskiej, a właściwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, musi spełniać wszystkie wymagania w zakresie jakości i standardów bezpieczeństwa określone w przepisach UE. Do tego wszystkiego dochodzą jeszcze normy w zakresie oznaczania produktów – czyli tego jak powinna wyglądać etykieta i jakie informacje musi zawierać.

Niestety nie ma jednolitego katalogu wymagań mających zastosowanie do wszystkich wyrobów wprowadzanych na rynek UE. Mamy za to cały szereg norm branżowych określających wymagania jakościowe, normy bezpieczeństwa i zasady znakowania. Inaczej więc trzeba podejść do tego zagadnienia w przypadku zabawek, inaczej w przypadku żywności, a jeszcze inaczej w przypadku produktów chemicznych.

Cechą wspólną norm jakościowych i norm bezpieczeństwa jest to, że są one jednolite we wszystkich krajach UE (jest to jedna z podstawowych zasad Jednolitego Wspólnego Rynku), a także dotyczą produktów wytwarzanych na obszarze UE jak i sprowadzanych z krajów trzecich.

Znak CE

Z formalnego wiec punktu widzenia, każdy produkt wprowadzony na europejski rynek powinien spełniać wszystkie stawiane prawem wymagania. Odpowiedzialność za dopełnienie tego obowiązku ponosi podmiot wprowadzający produkty do obrotu. Dla niektórych wyrobów przewidziano jednak obowiązek stosowania specjalnych oznaczeń potwierdzających zgodność z normami. Najważniejszym z tych oznaczeń jest znak CE. To oznaczenie stanowi deklaracje producenta, że dany produkt wprowadzany przez niego do obrotu rynkowego spełnia wszystkie normy i wymagania stawiane danej grupie wyrobów. Warto podkreślić, że znak CE nie jest handlowym świadectwem jakości, ani nie potwierdza pochodzenia towaru z Unii Europejskiej. Mimo, że jest to deklaracje producenta, posługiwanie się znakiem CE jest ściśle uregulowane i aby taki znak umieścić na etykiecie produktu nie wystarczy przysłowiowe „słowo honoru” dane przez producenta lub importera. Aby tym znakiem się posługiwać trzeba dochować określonych procedur.

Które wyroby i jakie normy?

Wbrew pozorom to trudne pytanie – głównie ze względu na mnogość przepisów prawnych normalizujących wymagania wobec produktów. Ogólna zasada mówi, że produkty oznaczane znakiem CE, to produkty, dla których wydano zharmonizowane normy nowego podejścia. Normy te na poziomie UE są ustanawiane w formie dyrektyw, czyli aktów prawnych, które nie są stosowane wprost i wymagających implementacji na poziomie krajowym. W Polsce podstawowym aktem prawnym określającym zasady oceny zgodności jest ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U z 2010 r., Nr 138, poz. 935 z późn. zm.). Wymagania w odniesieniu do poszczególnych grup produktów będące implementacją unijnych dyrektyw stanowią w większości rozporządzenia wykonawcze do powyższej ustawy.

Oznaczenie CE stosuje się między innymi do:

• wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi,
• urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska,
• środków ochrony indywidualnej,
• urządzeń spalających paliwa gazowe,
• wyrobów ze szkła kryształowego,
• maszyn,
• wyrobów aerozolowych,
• sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
• zabawek,
• silników spalinowych,
• wyrobów wykorzystujących energie.

Powyższa lista nie wyczerpuje oczywiście wszystkich możliwości. Szczegółowe informacje dotyczące konkretnego produktu i norm jakie musi on spełniać można uzyskać bezpłatnie w Punkcie Kontaktowym ds. Produktów działającym przy ministerstwie rozwoju.

Ocena zgodności

Przed wprowadzeniem na rynek, wyroby, dla których oznaczenie CE jest obowiązkowe muszą przejść tzw. ocenę zgodności. Za jej przeprowadzenie odpowiedzialny jest oczywiście przedsiębiorca wprowadzający konkretny produkt do obrotu rynkowego. Stopień skomplikowania tej procedury zależy od rodzaju produktu, a jej najważniejsze etapy to:

• ustalenie zakresu wymagań w odniesieniu do konkretnego produktu;
• przeprowadzenia we własnym zakresie oceny ryzyka i oceny zgodności produktu;
• jeżeli wymaga tego dyrektywa – zaangażowanie w ocenę zgodności niezależnej jednostki mającej odpowiednie uprawnienia do przeprowadzenia badań produktu lub oceny i zatwierdzenia systemu jakości (tzw. jednostki notyfikowanej), która potwierdzi ustalenia dokonane przez przedsiębiorcę;
• opracowanie dokumentacji technicznej;
• umieszczenie na towarze oznakowania CE;
• sporządzenie deklaracji zgodności;

Trzeba tu nadmienić, że nie dla wszystkich produktów wymagane jest zaangażowanie jednostki notyfikowanej. Jeśli jednak jest ono wymagane, jednostka (podmiot), który takiej oceny dokona musi mieć stosowna akredytację wydaną przez Polskie Centrum Akredytacji (wykaz akredytowanych podmiotów na stronie).

 Przejdź do wykazu akredytowanych podmiotów

Kontrola

System kontroli przestrzegania zgodności wyrobów z europejskimi normami jest równie skomplikowanych jak same przepisy. Po pierwsze nie ma jednej instytucji odpowiedzialnej kompleksowo za prowadzenie kontroli. W Polsce za stworzenie systemu kontroli i nadzór nad nim odpowiada Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W zależności od wyrobu, za kontrole odpowiada jedna z wyznaczonych instytucji:

• Inspekcja Handlowa,
• Państwowa Inspekcja Pracy,
• Inspekcja Ochrony Środowiska,
• Urząd Transportu Kolejowego,
• Urząd Komunikacji Elektronicznej,
• Wyższy Urząd Górniczy,
• Urzędy Morskie,
• Nadzór Budowlany,
• Inspekcja Transportu Drogowego.

W przypadku stwierdzenia naruszenia wymagań prawnych, podmiot wprowadzający może być ukarany na podstawie przepisów dotyczących konkretnego wyrobu. Oprócz tego produkty niespełniające wymagań jako produkty niebezpieczne są umieszczane na tzw. rejestrze produktów niebezpiecznych, a lista jest dostępna publicznie.

 
Przejdź do rejestru produktów niebezpiecznych 

Oceń artykuł:

Dodałeś ocenę, dziękujemy.