Jak założyć fundację – krok po kroku?

02.07.2018 Zakładanie działalności
Oceń 5.00/5 (1)
Ekspert
Rafał Wąsowicz dziennikarz
firma: Pro Mater Polonia / Eco-drive.pl

Napisz do eksperta
Rafał Wąsowicz

Określ temat i opisz czego chcesz dowiedzieć się od eksperta.
Odpowiedź zostanie wysłana na Twój adres e-mail.

 
 

Kiedy założymy fundację, musimy zdawać sobie sprawę, że wiążą się z tym nie tylko profity, ale i obwiązki. Do plusów należy na pewno to, że fundacja należy do grupy organizacji pozarządowych, które mogą korzystać z szeregu konkursów grantowych i dofinansowań przeznaczonych tylko i wyłącznie dla tego sektora. Należy jednak pamiętać, że choć fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, to celem jej działalności nie może być zysk członków czy zarządu fundacji. Tu zasadniczo różni się na przykład od stowarzyszenia.

Założenie fundacji choć z pozoru skomplikowane, przy skrupulatnym podejściu do tematu nie powinno nam nastręczyć większych trudności. – Cały proces możemy podzielić na trzy etapy. Ustalenie wysokości funduszu założycielskiego oraz ustanowienie aktu założycielskiego, Opracowanie statutu oraz zarejestrowanie fundacji w KRS – tłumaczy mecenas Bartosz Majda z Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka.

 

Ustalenie wysokości funduszu założycielskiego oraz ustanowienie aktu założycielskiego

 

Pierwszym krokiem podjętym przez fundatora (osobę, która zamierza założyć fundację) jest wyrażenie oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji, którą wyraża się w tzw. akcie fundacyjnym. – Przedmiotowe oświadczenie dla jego ważności musi być złożone w formie aktu notarialnego. Elementami które musimy przedstawić u notariusza dotyczącymi tego aktu są: określenie celu fundacji (statut), który musi być zgodny z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej oraz społecznie lub gospodarczo użyteczny, określenie majątku przeznaczonego na realizację celu statutowego, którego wysokość może być dowolnie określona przez fundatora (fundusz założycielski) – zaznacza mecenas Majda.

 

Czym jest fundusz założycielski? Jest to kwota pieniędzy jaką chcemy jako fundator przeznaczyć dla fundacji, na realizację jej celów statutowych. Na fundusz założycielski składać się mogą pieniądze, papiery wartościowe, rzeczy ruchome i nieruchome oddane na własność fundacji). Majątek przeznaczony na realizację celu fundacji powinien umożliwić jej rozpoczęcie działań. Decyzję, co do wysokości funduszu założycielskiego podejmuje fundator.

 

– Jeśli fundacja zamierza prowadzić działalność gospodarczą, co jest możliwe tylko w rozmiarach służących realizacji jej celów, to w takim przypadku majątek przeznaczony na tę działalność musi wynosić co najmniej 1.000 zł. Oznacza to, że w akcie fundacyjnym należy wskazać majątek przeznaczony na tę działalność oraz majątek przeznaczony na realizację celu statutowego, który powinien być wyższy niż majątek przeznaczony na działalność gospodarczą, ze względu na fakt, że działalność statutowa jest działalnością podstawową – wyjaśnia mecenas Majda.

 

Określamy cel statutowy fundacji

 

Pisząc statut fundacji musimy mieć jasno określony cel jej działania. Pamiętać należy, że zgodnie z ustawą w swej istocie cel powinien być więc wzniosły, a działania fundacji powinny być prowadzone nie w celu zaspokojenia prywatnego, osobistego dobra fundatora lub jakiejkolwiek innej osoby, lecz dla dobra ogólnego. Cechą charakterystyczną fundacji jest niedochodowość celu, dla którego została ona ustanowiona. Gdy sprecyzujemy już swój cel np. „Wspieranie inicjatyw na rzecz Polaków mieszkających poza granicami kraju” możemy zabrać się za pisanie statutu.  Na pierwszy rzut oka wydaje się to trudne i skomplikowane zadanie. Możemy oczywiście zlecić napisanie takiego statutu na przykład prawnikowi. Tu jednak musimy liczyć się z kosztem kilkuset do kilku tysięcy złotych.

 

 – Czasami warto spróbować taki statutu napisać samemu. Najlepszym sposobem jest przy tym „zainspirowanie się” istniejącymi już statutami fundacji, które często są udostępniane na stronach podobnych organizacji. Możemy też poszukać wśród znajomych członków fundacji i poprosić ich o udostępnienie statutu. Do tego w internecie łatwo znaleźć poradniki zawierające opis stworzenia statutu fundacji. Zazwyczaj okazuje się, że stworzenie takiego dokumentu nie jest aż tak bardzo skomplikowane. Oczywiście napisany przez nas statut koniecznie musimy pokazać prawnikowi, by fachowym okiem ocenił jego zawartość merytoryczną – zaznacza Marcin Łasiński wiceprezes fundacji Pro Mater Polonia.

 

Kiedy ustaliliśmy już wysokość funduszu założycielskiego, opracowaliśmy statut i potwierdziliśmy u notariusza akt założycielski możemy zabrać się za rejestrację naszej fundacji.

 

Sądowy wpis do KRS

 

Fundacja, która składa wniosek o wpis do KRS musi ten wniosek opłacić. Wpłaty należy dokonać na rachunek lub do kasy sądu, w którym składamy wniosek.Od wniosku o zarejestrowanie fundacji pobiera się opłatę w wysokości 250 zł, chyba że dotyczy on jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców, wówczas opłata ta wynosi 500 zł. Dodatkowo należy uiścić opłatę za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, która wynosi 100 zł.

 

Fundacje i Stowarzyszenia: podobieństwa i różnice

 

Stowarzyszenia i fundacje to najpopularniejsze jednostki działające jako opp (organizacje pożytku publicznego). Działalność stowarzyszenia i fundacji może być podobna. Obie mogą przyjmować darowizny i dotacje oraz ubiegać się o status Organizacji Pożytku Publicznego. Obie muszą także prowadzić księgowość. Mogą ponadto zatrudniać pracowników i mieć wolontariuszy. Podobnie w obu przypadkach ma się też kwestia podatków. Zarówno stowarzyszenie, jak i fundacja mają obowiązek płacenia podatku dochodowego od osób prawnych i korzystać ze zwolnień, jeżeli realizują cele wskazane w ustawie o tym podatku.

 

Musimy zdawać sobie jednak sprawę, że już ich forma prawna zasadniczo się różni

 

Widać to już w momencie powstania. Kiedy zakładamy stowarzyszenie zarejestrowane, musimy znaleźć co najmniej 15 członków i mogą to być tylko osoby fizyczne. Fundację zakłada fundator (jeden lub kilku) i może być to zarówno osoba fizyczna jak i prawna. W tym przypadku nie ma więc potrzeby „znalezienia” 15 członków, jak w przypadku stowarzyszenia. W przypadku fundacji nie występuje pojęcie członkostwa. Kolejna ważna różnica to cel: stowarzyszenie – może obrać dowolny cel zgodny z prawem, niezarobkowy, gdzie celem może być wspieranie także własnych członków. Fundacja musi mieć cel zgodny z prawem, społecznie lub gospodarczo użyteczny, niezarobkowy, no i nie może wspierać swoich członków czy władz.

 

Majątek. Tworząc: stowarzyszenie nie potrzebujemy żadnego majątku. Podstawą działania fundacji jest tzw. fundusz założycielski.

 

No i na koniec władze. Stowarzyszenie w swoich obowiązkach ma walne zgromadzenie lub zebranie członków, komisję rewizyjną, zarząd. W przypadku fundacji niezbędny jest tylko zarząd (np. prezes i wiceprezes) oraz nieobowiązkowo organ kontroli wewnętrznej.

ważne
Fundacja ma dodatkowo obowiązek składania co roku sprawozdania z prowadzonej działalności wobec ministra wskazanego przez fundatora jako organ nadzoru. Ponadto, powinien corocznie składać sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego. Ten drugi obowiązek spoczywa również na stowarzyszeniu.

Koszty założenia fundacji: koszty podpisania aktu fundacyjnego, koszty rejestracji fundacji w KRS, koszty ponoszone w trakcie prowadzenia fundacji.

 

Koszty podpisania aktu fundacyjnego

Jest to koszt opłaty pobranej przez notariusza za sporządzenie takiego dokumentu. Jest ona uzależniona od wartości funduszu założycielskiego. Maksymalne stawki taksy notarialnej zostały określone przez rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej oraz wynoszą od następujących wartości:

1) do 3000 zł - 100 zł;

2) powyżej 3.000 zł do 10.000 zł - 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł;

3) powyżej 10.000 zł do 30.000 zł - 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł;

4) powyżej 30.000 zł do 60.000 zł - 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł;

5) powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł;

6) powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;

7) powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7.500 zł. Należy również pamiętać, że notariusz nalicza od danej taksy notarialnej podatek VAT.

Koszty rejestracji fundacji w KRS

 

Od wniosku o zarejestrowanie fundacji pobiera się opłatę w wysokości 250 zł, chyba że dotyczy on jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców, to opłata ta wynosi 500 zł. Dodatkowa należy uiścić opłatę za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, która wynosi 100 zł.

 

Koszty ponoszone w trakcie prowadzenia fundacji

 

W tym miejscu należy wyróżnić koszty związane ze zmianami wprowadzanymi do wpisu w KRS dotyczącego fundacji, które każdorazowo wynoszą 150 zł. Inne koszty są natomiast związane m.in. z obsługą księgową, założeniem oraz obsługą konta bankowego, wynajmem lokalu.

Opracowanie statutu:

Statut fundacji musi zawierać obligatoryjnie następujące informacje:

  • nazwa i siedziba, majątek (informacja o wysokości funduszu założycielskiego),
  • cele fundacji, sposoby realizacji celów statutowych (czyli zasady, formy i zakres działalności), skład i organizacje zarządu, jego sposób powoływania, obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków.
  • Dodatkowo statut może zawierać postanowienia fakultatywne, które zależą od woli fundatora, które przykładowo mogą dotyczyć: prowadzenia działalności gospodarczej, dopuszczalności połączenia fundacji z inna fundacja, zmiany celu statutu, tworzenie innych organów obok zarządu. Tworząc statut fundator powinien pamiętać, że musi on być zgodny z aktem fundacyjnym. Ponadto ustawa o fundacjach przewiduje możliwość utworzenia statutu przez inną osobę fizyczną czy prawną, jeśli fundator upoważni je do takiej czynności.

 

Organizacje pozarządowe – ta nazwa odwołuje się do pojęcia rządu (państwa) i podkreśla, „nierządowość” i niezależność – przynajmniej w sferze ideologii – tych organizacji. Jest przeniesieniem z języka angielskiego (non-govermental organizations), dlatego często również w Polsce używa się angielskiego skrótu NGO. Obiegowo przez organizacje pozarządowe rozumie się stowarzyszenia i fundacje, choć Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wprowadziła rozszerzoną definicję organizacji pozarządowej.

 

 
#Ikonto

Chcesz uzyskać dostęp do tego materiału?

Zarejestruj lub zaloguj się na portalu zafirmowani.pl i dołącz do społeczności firm!
Będziesz mógł promować swoją firmę i otrzymasz bezpłatny dostęp do:

Aplikacji księgowej online

Kontaktów z ekspertami, artykułów i materiałów video

Bazy edytowalnych dokumentów niezbędnych w firmie

Specjalnych ofert i rabatów

Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich materiałów i funkcjonalności naszego portalu Zafirmowani.pl?

Załóż rachunek w Alior Banku i korzystaj ze wszystkich możliwości portalu!

Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu. Dowiedz się, jak możesz zmienić te ustawienia i uzyskaj dodatkowe informacje o wykorzystaniu plików cookies